چین‌و‌چروک پوست ( Wrinkles ) ترکیبی از خطوط سطحی یا عمیقی هستند که می‌توانند در همه‌ی قسمت‌های بدن ایجاد شوند و گاهی انقدر عمیق شوند که در سطح پوست همانند فرورفتگی نمایان گردند. ایجاد چروک روی پوست با گذر زمان امری کاملا طبیعی است اما گاهی دلایلی باعث تشدید و سرعت بخشیدن به آن می‌شود که می‌توان آنها را کنترل و از پیری زودرس پوست جلوگیری کرد. عواملی همچون ژنتیک، آلاینده‌های محیطی، پاک نکردن آرایش از پوست، تغذیه نادرست و خواب ناکافی و استرس... در به وجود آمدن چین‌و‌چروک‌ها تاثیرگذارند. هیچ اکسیر و کیمیایی برای جوان ماندن پوست تا پایان عمر وجود ندارد اما می‌توان با انجام روش‌هایی پیری پوست را به تعویق انداخت و از شادابی پوست بیشتر محافظت کرد. با ما همراه باشید تا علاوه بر دلایل ایجاد چین‌و‌چروک در پوست، با عوامل تاثیرگذار و پیشگیری‌کننده از آنها و همچنین روش‌های درمانی آن آشنا شوید.
فهرست مطلب
مهمترین دلایل ایجاد چین‌و‌چروک در پوست چیست؟
مهمترین دلایلی که باعث ایجاد چین‌و‌چروک در صورت و بدن می‌شوند و نسبت به دلایل دیگر نقش پررنگی‌تری دارند عبارتند از:
- افزایش سن
بافت پیوندی یا بافت همبند پوست ( Connective tissue ) که وظیفه‌ی آن پشتیبانی از بافت‌های دیگر است از رشته‌های پروتئینی به اسم کلاژن (Collagenic fiber) ساخته شده است. در لابه‌لای الیاف کلاژن، ماده‌ای پروتئینی به نام الاستین ( Elastin) وجود دارد این دو پروتئین با همکاری یکدیگر چربی پوست و خاصیت ارتجاعی پوست را تامین می‌کنند.از سن 25 سالگی کلاژن‌سازی در پوست کند خواهد شد و در سن 30 سالگی به بعد روند کلاژن‌سازی در پوست تقریبا متوقف می‌شود. کاهش کلاژن و الاستین در پوست، چربی و رطوبت پوست را کاهش داده و ترمیم پوست را با کندی مواجه می‌کند و این مساله باعث ایجاد چین‌و‌چروک در پوست می‌شود.
- ژنتیک
چین‌و‌چروک‌های پوست و عمق آنها در حد بسیار زیادی تحت تاثیر ژنتیک است به طور مثال افرادی که پوست روشنی دارند آثار پیر شدن و ایجاد خطوط روی بدن آنها سرعت بیشتری دارد و افراد سیاه‌پوست که پوستی قوی و با استحکام بیشتری دارند علائم پیری در آنها با تاخیر بیشتری اتفاق می‌افتد. که البته می‌توان با روش‌های موثری که در ادامه به آن خواهیم پرداخت تاثیر چین‌و‌چروک به دلیل افزایش سن و ژنتیک را تعدیل کرد.
- اشعه‌ی ماوراءبنفش
اشعه‌ی ماوراءبنفش یکی از دلایل پررنگ در ایجاد چین‌و‌چروک پوست است و علائم پیری را سرعت می‌بخشد به گونه‌ای که میتواند ظاهر افراد را پیرتر از سن آنها نشان دهد. به همین دلیل است که می‌بینید افرادی که در مناطق گرم و آفتابی زندگی می‌کنند نسبت به سایرین چین‌و‌چروک بیشتری دارند. اشعه‌ی ماوراءبنفش، بافت همبند کلاژن و الاستین پوست را می‌شکند و خاصیت کشسانی پوست را از بین می‌برد. همچنین باعث کاهش چربی و خشکی پوست می‌شود که همگی می‌توانند در ایجاد چین‌و‌چروک و پیری زودرس پوست تاثیرگذار باشند.
- مصرف دخانیات
سیگار کشیدن، تاثیر مستقیمی روی زیبایی و سلامت پوست می‌گذارد و همچون اشعه‌ی مضر خورشید بافت همبند کلاژن و الاستین پوست را تخریب می‌کند. صدها سم، هنگام کشیدن سیگار وارد بدن می‌شوند و هزاران مواد شیمیایی با سوزاندن سیگار به وجود می‌آیند که همگی می‌توانند به عمق پوست نفوذ کنند و رگ‌های خونی را منقبض و جریان خون را برای اکسیژن‌رسانی و مواد مغذی به سلول‌های پوستی با اختلال مواجه کنند. این امر باعث افتادگی پوست و شل‌شدگی در پوست می‌شود و هرچه از سنین پایین‌تر استفاده از سیگار و دخانیات را شروع کنید گام‌های سریع‌تری به سمت پیری پوست خود برمی‌دارید.
درمان های پزشکی برای از بین بردن چین‌و‌چروک صورت و بدن
بخش‌های مختلف صورت مانند اطراف چشم، پیشانی، اطراف لب و گونه‌ها ممکن است دچار چین‌و‌چروک‌های سطحی و یا عمیق شوند که می‌توان با روش‌های مختلف آنها را درمان و یا عمق آنها را کاهش داد.
- تزریق ژل (gel injection)
تزریق ژل که در سال‌های اخیر طرفداران زیادی پیدا کرده است یکی از روش‌هایی است که برای از بین بردن چروک‌ها استفاده می‌شود. ژل‌ها از مواد مختلفی تشکیل شده‌اند که با سوزن‌های نازک به پوست تزریق می‌شوند و بسته به مهارت پزشک و نواحی تزریق شده تقریبا بین 20 تا 40 دقیقه زمان نیاز دارد و بی‌حسی آن موضعی می‌باشد. ژل‌ها، بیشتر در نواحی صورت مانند گونه، زیر چشم، دور چشم، دور لب، لب و پیشانی تزریق می‌شوند و حجم از دست رفته‌ی پوست را برمی‌گردانند و برای دیدن نتیجه‌ی آن باید 3 تا 5 روز منتظر ماند تا ورم صورت بهتر شود.
برای تزریق ژل به طور موقت از مواد زیر استفاده می‌شود:
1. اسید‌هیالورونیک: ماده‌ای طبیعی است و در بافت‌های بدن از جمله پوست وجود دارد و میتواند باعث حجم‌دهی به بافت پوست شود و فرورفتگی‌ها را پر کند و تا 6 ماه نیز ماندگاری دارد.
2. هیدروکسی‌آپاتیت‌کلسیم: ژلی سنگین و متراکم است و در قسمت‌های عمیق پوست تزریق می‌شود و به دلیل وجود این ماده در استخوان‌ها واکنشی آلرژیکی در بدن به وجود نمی‌آید و تا 18 ماه ماندگاری دارد. ژل های نیمه‌موقت که از جنس پلی‌متیل‌متاکریلات هستند و توسط بدن جذب نمی‌شوند و حاوی کلاژن نیز می‌باشند. این ژل‌ها برای نواحی ضخیم‌تر پوست ماند خط خنده مورد استفاده قرار می‌گیرند و تزریق آنها در نواحی اطراف چشم و لب‌ها به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. برخی از ژل‌ها دائمی و از جنس سیلیکون می‌باشند تزریق این ژل غیرایمن است و مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا نمی‌باشد و پزشکان به دلیل ضررهای زیادی که دارد تزریق آن را به هیچ‌وجه توصیه نمی‌کنند. یکی از مشکلاتی که هنگام تزریق ژل ممکن است برای فرد تزریق‌کننده به وجود آید جمع شدن ژل در قسمتی از پوست و جذب نشدن آن توسط پوست است که مجبور به تخیله آن هستند.
- تزریق بوتاکس(botax injection)
این تزریق با هدف جوانسازی پوست انجام می‌گیرد و بیشتر برای از بین بردن خط خنده، خط اخم و خطوط پیشانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. BOTOX، سمی تولید شده از باکتری ( Clostridium botulinum ) می‌باشد که در مقادیر رقیق‌شده مستقیما به عضلات تزریق می‌شود و در این نقاط باعث کاهش انقباضات عضله و از بین رفتن چین‌و‌چروک می‌شود. تزریق بوتاکس چند دقیقه بیشتر زمان نیاز دارد و با یک سوزن ریز انجام می‌شود و بی‌حسی موضعی حین تزریق میتواند از ایجاد درد در فرد تزریق‌کننده جلوگیری کند.لازم به ذکر است که بوتاکس یک پرکننده صورت محسوب نمی‌شود بلکه باعث ریلکس شدن عضلات می‌شود. به این شیوه که بوتاکس باعث مسدود شدن سیگنال عصب به عضلات شده و مانع از انقباض عضله و در نتیجه باعث ریلکس شدن چین‌و‌چروک می‌شود. ماندگاری بوتاکس 3 تا 6 ماه می‌باشد که با توجه به عمق چروک‌ها و ناحیه تزریق‌شده و سن افراد اثر‌گذاری متفاوتی دارد.
با کم شدن اثر بوتاکس و بازگشت فعالیت عضله، چین‌و‌چروک‌ها دوباره ظاهر می‌شوند و نیاز به تزریق مجدد است. غلظت بالای این سم، نوعی فلج عضلانی به نام بوتولیسم را ایجاد می‌کند و به همین دلیل از اصلی‌ترین عوارض این تزریق، فلج عضله می‌باشد. اگر تزریق بوتاکس توسط متخصص انجام نشود ممکن است با عوارضی همراه باشد که شایع‌ترین آن افتادگی پلک است. این روش بیشتر برای کسانی که از عضلات صورت خود زیاد استفاده می‌کنند و احتمال ایجاد چین‌و‌چروک در آنها بیشتر است توصیه می‌شود تا از عمیق شدن چروک‌ها جلوگیری شود.
- تزریق چربی (Fat Injection)
با افزایش سن، رطوبت و چربی‌های صورت کم شده و از بین می‌روند و باعث گود شدن اطراف چشم، تو‌رفتگی در گونه‌ها و ایجاد چین‌و‌چروک در پوست می‌شوند. در این صورت می‌توان پوست را با حجم‌هنده‌ای پر کرد که تزریق چربی یکی از حجم‌دهنده‌ها می‌باشد و باعث شادابی و جوانی پوست می‌شود. در روش تزریق چربی، چربی از بدن فرد و به طور معمول از ناحیه شکم، پهلوها و یا ران برداشته، پردازش و توسط برش‌های بسیار کوچکی در نواحی پوست که از پیش تعیین شده‌اند تزریق می‌شوند. این روش در نواحی گودی زیر چشم‌ها، گونه، اصلاح زاویه فک، ناحیه بین لب بالا و بینی، پیشانی و چروک دور لب و در سایر نواحی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش تزریق چربی به میزان چربی که تزریق خواهد شد حدود یک تا دو ساعت زمان نیاز دارد و با بی‌حسی موضعی انجام می‌گیرد و بدلیل آنکه چربی از بافت بدن فرد برداشته می‌شود احتمال پس زدن پیوند و یا حساسیت وجود ندارد و عوارضی بسیار کمی در این نوع تزریق وجود دارد.
ممکن است این روش به تنهایی و یا در ترکیب با روش‌های دیگر مانند کشیدن پوست صورت و بلفاروپلاستی پلک انجام گیرد. تزریق چربی میتواند نتایج دائمی را به همراه داشته باشد این تزریق اگر با پیشرفته‌ترین تکنیک‌ها هم انجام گیرد باز سلول‌های چربی به طور کامل زنده نخواهند ماند و فقط حدود 50 درصد از چربی تزریق‌شده در محل جدید زنده می‌مانند. همچنین در روزهای اول صورت شما پرتر به نظر می‌رسد و با گذشت چند ماه از تزریق بخشی از چربی توسط بدن جذب می‌شود و بعد نتیجه مطلوب نمایان می‌گردد.
- دستگاه آر اف فرکشنال(fractional RF)
یکی از جدیدترین فناوری‌هایی که برای ترمیم پوست و کاهش علائم پیری و سفت شدن پوست انجام می‌گیرد استفاده از دستگاه آر اف فرکشنال است. امواج RF از جنس امواج با طول موج رادیویی هستند و در واقع همان امواجی که در وایفای تلفن همراه و یا ماکروویو هنگام گرم کردن غذا وجود دارند، می‌باشد که به بدن آسیبی وارد نمی‌کنند. در این تکنولوژی سطح پوست توسط سوزن‌های بسیار ریزی از جنس طلا سوراخ شده و وارد لایه درم پوست شده و امواج RF به آن تابانده می‌شوند. با ایجاد این شوک حرارتی، آسیب‌های جزئی و کنترل‌شده در پوست ایجاد می‌شود که بافت پوست را مجبور به تولید و بازسازی کلاژن و الاستین می‌کند و باعث از بین رفتن چین‌و‌چروک‌های پوستی و پر شدن صورت می‌شود. در این روش در ناحیه درمان عوارضی همچون گزش خفیف، گرما و قرمزی ایجاد می‌شود که در بین افراد با توجه به نوع پوست و آستانه تحمل دردشان بین چند ساعت تا چند روز متغییر است.
روش های طبیعی برای درمان چین‌و‌چروک پوست
- از نور خورشید بپرهیزد
تحقیقات نشان می‌دهد یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار در روند پیری پوست اشعه مضر خورشید است که میتواند منجر به چین‌و‌چروک در ناحیه صورت،گردن و دست شود. استفاده از ضد آفتاب مناسب با پوست و با SPF بالای 30، میتواند از آسیب‌های نور خورشید به پوست جلوگیری کند و پیری پوست را به تاخیر بیاندازد. همچنین استفاده از کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی و پوشیدن لباس‌های آستین‌دار میتواند محافظی برای پوست شما در برابر آسیب‌های نور خورشید باشد.
- خواب کافی داشته باشید
خواب کافی، یکی از عوامل سلامتی پوست به شمار می رود دیر خوابیدن و شب بیداری و نداشتن برنامه‌ی منظم برای خوابیدن و به طور کلی خواب بی‌کیفیت میتواند باعث افتادگی پلک ها، تیرگی و پف دور چشم و تشدید خطوط صورت شود. بهترین زمان خواب شبانه بین ساعت 10 شب تا 5 صبح است زیرا هورمون رشد در این ساعات ترشح و باعث بازسازی سلول‌های پوستی می‌شود. همچنین بهترین مدلی که می‌توانید برای خوابیدن انتخاب کنید که روی پوست شما فشاری وارد نشود و مانع از ایجاد چین‌و‌چروک پوست صورت شود، نچسباندن صورت به بالشت و خوابیدن به صورت طاق‌باز و رو به آسمان است.
- مرطوب‌کننده را فراموش نکنید
یکی از راحل‌های ساده اما تاثیرگذار برای جلوگیری از چین‌و‌چروک پوست استفاده از کرم مرطوب کننده است. به علت کمبود آب و رطوبت در لایه‌ی اپیدرم پوست که سطحی‌ترین لایه پوست است پوست دچار خشکی و پوسته پوسته شدن می‌شود. با استفاده منظم از مرطوب‌کننده‌ها در روتین پوستی می‌توانید تا حد بسیار بالایی ظاهر پوست را بهبود ببخشید و از ایجاد چین‌و‌چروک در پوست جلوگیری کنید. زیرا مرطوب‌کننده مانند سدی رطوبت را در پوست محبوس می‌کند و پوست را از عوامل مضر محیطی همچون مضرات نور خورشید، باد و سرما محافظت می‌کند. در سبد رژیم غذایی خود میوه و سبزیجات را بگنجانید. آنتی‌اکسیدان‌ها مضرات ناشی از رادیکال‌های آزاد را خنثی و از پوست محافظت می‌کند و پوست را هیدراته و از قرمزی و التهابات پوستی جلوگیری می‌کند.مهمترین آنتی‌اکسیدانی که میتواند به پوست شما زیبایی ببخشد ویتامین C است که در جلوگیری از چین‌و‌چروک پوست نقش موثری را ایفا می‌کند. استفاده از سبزیجات تازه و میوهایی که غنی از ویتامین C هستند مانند فلفل دلمه‌ای، کلم‌پیچ، انگور، لوبیا، اسفناج، توت فرنگی، گریپ فروت، لیمو و لیمو شیرین پوست شما را شاداب نگه می‌دارد.
- روغن تراپی کنید
تنوع روغن‌های گیاهی بالاست و بر اساس نوع پوست خود روغنی مناسبی را انتخاب کرده و از آن استفاده کنید. استفاده از روغن‌های گیاهی به صورت موضعی بسیار از مشکلات پوست را کاهش می‌دهد و پوست را تغذیه و باعث ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده پوست می‌شوند. چین‌و‌چروک و خشکی پوست، لک‌های پوستی و التهابات پوست از جمله مشکلاتی است که می‌توان با استفاده از روغن‌های گیاهی مغذی درمان شوند البته این امر منوط به صبر زیاد و استفاده مداوم از آنها می‌باشد. روغن زیتون، نارگیل، آرگان، جوجوبا، آلوئه‌وراء از جمله روغن‌های تقویت‌کننده پوست به شمار می‌روند.
جمع بندی
برای داشتن پوستی شاداب و بدون چین‌و‌چروک از همین حالا اصول آن را رعایت کنید: سیگار نکشید، استرس خود را کم کنید، به اندازه کافی بخوابید، میوه و سبزیجات تازه استفاده کنید، قدرت مرطوب‌کننده را دست کم نگیرید، از آفتاب دوری کنید و ضد آفتاب بزنید و در آخر، در طول روز آب فراوان بنوشید.
درج نظر