ماری جوانا (که گاهی اوقات به عنوان "علف" یا "گانجا" هم شناخته میشود) مادهای است که از گیاه شاهدانه (Cannabis) به دست میآید. قسمتهای مختلف این گیاه، از جمله برگها، ساقهها، گلها و بذرها، حاوی مواد شیمیایی مختلفی هستند که به آنها کانابینوئید گفته میشود. معروفترین و فعالترین کانابینوئید، تتراهیدروکانابینول (THC) است که اثرات روانگردانی دارد و باعث تغییر در حالت ذهنی و احساسی مصرفکننده میشود.
فهرست مطالب
کاربردهای ماری جوانا
1. کاربردهای پزشکی:
- تسکین درد: ماری جوانا میتواند در کاهش دردهای مزمن ناشی از بیماریهایی مانند آرتروز، فیبرومیالژیا و سایر شرایط دردناک مؤثر باشد.
- کاهش علائم بیماریهای خاص: برای کاهش علائم برخی از بیماریهای مزمن مانند مولتیپل اسکلروزیس (MS) و بیماری پارکینسون به کار میرود.
- درمان اختلالات خواب: به افراد مبتلا به بیخوابی و سایر اختلالات خواب کمک میکند تا بهبود یابند.
- کاهش تهوع و استفراغ: به خصوص در بیمارانی که تحت شیمیدرمانی قرار دارند و یا مبتلا به بیماریهای گوارشی هستند، ماری جوانا میتواند به کاهش تهوع و استفراغ کمک کند.
- افزایش اشتها: به ویژه در بیماران مبتلا به ایدز یا سرطان که از کاهش اشتها رنج میبرند.
- درمان اختلالات اضطرابی: مصرف کنترل شده ماری جوانا میتواند به کاهش اضطراب و استرس کمک کند.
2. کاربردهای تفریحی:
- تغییر حالت ذهنی: به دلیل اثرات روانگردانی، بسیاری از افراد از ماری جوانا برای تجربه حالتهای ذهنی مختلف استفاده میکنند.
- افزایش خلاقیت: برخی افراد ادعا میکنند که ماری جوانا به افزایش خلاقیت و توانایی تفکر خارج از چارچوب کمک میکند.
- افزایش تمرکز: در مقادیر کم، برخی افراد احساس میکنند که میتوانند بهتر تمرکز کنند و بر فعالیتهای خود تمرکز داشته باشند.
اثرات ماری جوانا
1. اثرات کوتاه مدت:
- تغییرات حسی: ماری جوانا میتواند باعث تقویت حواس شود، به طوری که صداها و رنگها به نظر بیشتر و زندهتر میآیند.
- تغییر در ادراک زمان: مصرف ماری جوانا میتواند باعث شود که زمان به نظر کندتر یا سریعتر بگذرد.
- افزایش اشتها: به خصوص برای غذاهای شیرین و خوشطعم.
- احساس آرامش و نشئه: یکی از اصلیترین دلایل استفاده از ماری جوانا برای بسیاری از افراد، احساس آرامش و نشئهای است که ایجاد میکند.
- خشکی دهان و چشمها: این اثرات جانبی ممکن است در برخی از مصرفکنندگان دیده شود.
- کاهش حافظه کوتاه مدت: ممکن است مصرف ماری جوانا باعث کاهش توانایی حافظه کوتاه مدت شود.
2. اثرات بلند مدت:
- تغییرات مغزی: مصرف طولانی مدت ماری جوانا میتواند منجر به تغییرات ساختاری و عملکردی در مغز شود.
- کاهش انگیزه: برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف مداوم ماری جوانا ممکن است منجر به کاهش انگیزه و بهرهوری فرد شود.
- مشکلات روحی و روانی: مصرف بلند مدت میتواند خطر ابتلا به اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی و حتی روانپریشی را افزایش دهد.
- تأثیر بر ریهها: مصرف ماری جوانا از طریق تدخین میتواند به مشکلات ریوی مانند برونشیت مزمن و التهاب ریهها منجر شود.
- اعتیاد: با وجود اینکه احتمال اعتیاد به ماری جوانا کمتر از برخی مواد مخدر دیگر است، اما همچنان ممکن است برخی افراد به این ماده وابسته شوند.
ماری جوانا دارای طیف گستردهای از کاربردها و اثرات است که میتواند هم مفید و هم مضر باشد. درک دقیق از مزایا و معایب مصرف ماری جوانا، و استفاده مسئولانه و آگاهانه از این ماده، بسیار مهم است. همچنین، مشورت با متخصصان بهداشت و درمان قبل از شروع به مصرف ماری جوانا برای هر نوع کاربرد، به خصوص کاربردهای پزشکی، توصیه میشود.
عوارض و مخاطرات مصرف ماری جوانا
مصرف ماری جوانا، چه به صورت تفریحی و چه به صورت پزشکی، میتواند با عوارض و مخاطرات مختلفی همراه باشد. این عوارض میتوانند کوتاه مدت یا بلند مدت باشند و بر جنبههای مختلف سلامت جسمی و روانی فرد تأثیر بگذارند.
عوارض کوتاه مدت
-
اختلالات شناختی:
- کاهش حافظه کوتاه مدت: ماری جوانا میتواند توانایی یادآوری و ذخیره اطلاعات جدید را کاهش دهد.
- کاهش تمرکز و توجه: مصرف ماری جوانا ممکن است باعث کاهش توانایی تمرکز و توجه به وظایف شود.
-
تغییرات حسی و ادراکی:
- تغییر در ادراک زمان و فضا: زمان ممکن است به نظر کندتر یا سریعتر بگذرد و درک فضا نیز ممکن است تغییر کند.
- توهمات: در موارد نادر، ممکن است مصرف ماری جوانا منجر به تجربه توهمات شود.
-
مشکلات جسمی:
- خشکی دهان و چشمها: از عوارض شایع مصرف ماری جوانا هستند.
- افزایش ضربان قلب: ماری جوانا میتواند باعث افزایش ضربان قلب شود که در برخی افراد ممکن است خطرناک باشد.
-
اختلالات حرکتی:
- کاهش هماهنگی: مصرف ماری جوانا ممکن است باعث کاهش هماهنگی و توانایی انجام حرکات دقیق شود.
- کندی واکنش: واکنش به محرکها ممکن است کند شود.
عوارض بلند مدت
-
مشکلات روانی:
- اضطراب و افسردگی: مصرف طولانی مدت ماری جوانا میتواند خطر ابتلا به اضطراب و افسردگی را افزایش دهد.
- روانپریشی: در برخی افراد، مصرف ماری جوانا ممکن است منجر به بروز علائم روانپریشی شود، به خصوص در افرادی که سابقه خانوادگی این اختلالات را دارند.
-
تغییرات مغزی:
- تغییرات ساختاری: مصرف طولانی مدت ممکن است منجر به تغییرات ساختاری در مغز شود که میتواند بر عملکرد شناختی تأثیر بگذارد.
- کاهش انگیزه و بهرهوری: ممکن است باعث کاهش انگیزه و کاهش بهرهوری در کارها و وظایف روزانه شود.
-
مشکلات جسمی:
- مشکلات ریوی: تدخین ماری جوانا میتواند باعث آسیب به ریهها و بروز مشکلاتی مانند برونشیت مزمن و التهاب ریهها شود.
- اختلالات قلبی: افزایش خطر بروز مشکلات قلبی و عروقی به دلیل افزایش ضربان قلب و فشار خون.
-
اعتیاد:
- وابستگی روانی و جسمی: مصرف طولانی مدت ماری جوانا میتواند منجر به وابستگی روانی و جسمی شود. اگرچه احتمال اعتیاد به ماری جوانا نسبت به مواد مخدر دیگر کمتر است، اما همچنان وجود دارد.
-
تأثیر بر زندگی اجتماعی و شغلی:
- کاهش عملکرد تحصیلی و شغلی: مصرف ماری جوانا میتواند تأثیر منفی بر عملکرد تحصیلی و شغلی فرد داشته باشد.
- مشکلات در روابط اجتماعی: ممکن است منجر به بروز مشکلات در روابط اجتماعی و خانوادگی شود.
مصرف ماری جوانا میتواند با عوارض و مخاطرات مختلفی همراه باشد که بر سلامت جسمی و روانی فرد تأثیر میگذارد. برای کاهش این مخاطرات، مصرف ماری جوانا باید با دقت و مسئولیت صورت گیرد و در صورت نیاز به مصرف پزشکی، حتماً تحت نظارت و راهنمایی پزشک انجام شود. آگاهی از اثرات و عوارض ممکن میتواند به فرد کمک کند تا تصمیمات بهتری در مورد مصرف این ماده بگیرد.
وضعیت قانونی ماری جوانا
وضعیت قانونی ماری جوانا در کشورهای مختلف متفاوت است و به شدت تحت تأثیر فرهنگ، سیاست و دیدگاههای بهداشتی آن کشورها قرار دارد. در زیر به وضعیت قانونی ماری جوانا در برخی مناطق جهان اشاره میکنیم:
1. آمریکای شمالی
-
ایالات متحده آمریکا:
- قانون فدرال: در سطح فدرال، ماری جوانا همچنان به عنوان مادهای غیرقانونی طبقهبندی میشود.
- ایالات: وضعیت قانونی ماری جوانا در هر ایالت متفاوت است. برخی ایالات مانند کالیفرنیا، کلرادو و واشنگتن مصرف تفریحی و پزشکی را قانونی کردهاند، در حالی که برخی دیگر فقط مصرف پزشکی را مجاز میدانند یا مصرف هر دو نوع را ممنوع کردهاند.
-
کانادا:
- مصرف تفریحی و پزشکی: کانادا در سال 2018 مصرف تفریحی ماری جوانا را قانونی کرد. مصرف پزشکی نیز از قبل قانونی بود.
2. اروپا
-
هلند:
- مصرف تفریحی و پزشکی: ماری جوانا به طور غیررسمی در کافیشاپهای معروف به فروش میرسد و مصرف آن برای مقادیر کوچک (تا 5 گرم) مجاز است. مصرف پزشکی نیز قانونی است.
-
آلمان:
- مصرف پزشکی: مصرف پزشکی ماری جوانا در آلمان قانونی است و بیماران میتوانند با تجویز پزشک به آن دسترسی داشته باشند.
- مصرف تفریحی: همچنان غیرقانونی است، اما بحثهایی در مورد قانونی شدن آن وجود دارد.
-
پرتغال:
- مصرف تفریحی: مصرف ماری جوانا و سایر مواد مخدر در پرتغال جرمزدایی شده است، به این معنی که مصرف شخصی مواد مخدر مشمول مجازات کیفری نمیشود، اما مصرف و فروش تجاری غیرقانونی است.
- مصرف پزشکی: قانونی است و بیماران میتوانند با تجویز پزشک به آن دسترسی داشته باشند.
3. آمریکای جنوبی
- اروگوئه:
- مصرف تفریحی و پزشکی: اروگوئه اولین کشور جهان بود که مصرف تفریحی ماری جوانا را در سال 2013 قانونی کرد. مصرف پزشکی نیز قانونی است.
4. آسیا
- تایلند:
- مصرف پزشکی: در سال 2018، تایلند مصرف پزشکی ماری جوانا را قانونی کرد، اما مصرف تفریحی همچنان غیرقانونی است.
- کشورهای دیگر: در بیشتر کشورهای آسیایی، مصرف ماری جوانا غیرقانونی است و مجازاتهای سختی برای آن در نظر گرفته شده است.
5. آفریقا
- آفریقای جنوبی:
- مصرف شخصی: در سال 2018، دادگاه قانون اساسی آفریقای جنوبی حکم داد که مصرف شخصی ماری جوانا در مکانهای خصوصی قانونی است.
- مصرف پزشکی: همچنان در حال بررسی و تدوین قوانین است.
وضعیت قانونی ماری جوانا در سراسر جهان بسیار متنوع است و از یک کشور به کشور دیگر متفاوت است. در برخی کشورها مصرف تفریحی و پزشکی ماری جوانا قانونی شده است، در حالی که در برخی دیگر مصرف هر دو نوع همچنان غیرقانونی است. برای افرادی که قصد سفر به کشورها و مناطقی با قوانین متفاوت دارند، آگاهی از وضعیت قانونی ماری جوانا در آن منطقه بسیار مهم است.
ماری جوانا از گیاه شاهدانه (Cannabis) به دست میآید و حاوی مواد شیمیایی مختلفی به نام کانابینوئیدها است. این کانابینوئیدها اثرات مختلفی بر بدن و ذهن انسان دارند. مهمترین و شناختهشدهترین کانابینوئیدها عبارتند از:
مواد تشکیل دهنده فعال در ماری جوانا
-
تتراهیدروکانابینول (THC):
- عملکرد: تتراهیدروکانابینول یا THC اصلیترین ماده روانگردان در ماری جوانا است که اثرات روانی ایجاد میکند. THC با اتصال به گیرندههای کانابینوئید در مغز، اثرات مختلفی مانند احساس سرخوشی، تغییر در ادراک و افزایش اشتها را ایجاد میکند.
- اثرات: شامل احساس سرخوشی، تغییر در ادراک زمان و فضا، افزایش اشتها، خشکی دهان، و در موارد نادر، توهمات و پارانویا.
-
کانابیدیول (CBD):
- عملکرد: کانابیدیول یا CBD یکی دیگر از کانابینوئیدهای مهم در ماری جوانا است که برخلاف THC اثرات روانگردانی ندارد. CBD بیشتر به دلیل خواص درمانی و ضد التهابی خود شناخته شده است.
- اثرات: شامل کاهش اضطراب، تسکین درد، ضد التهاب، ضد تشنج، و کاهش اثرات منفی THC مانند پارانویا و اضطراب.
-
کانابینول (CBN):
- عملکرد: کانابینول یا CBN یکی از کانابینوئیدهای جزئی در ماری جوانا است که از تجزیه THC به وجود میآید. CBN بیشتر به دلیل خواص آرامشبخش و تسکیندهنده خود شناخته شده است.
- اثرات: شامل آرامشبخشی، تسکین درد، و بهبود خواب.
-
کانابایگارول (CBG):
- عملکرد: کانابایگارول یا CBG یک کانابینوئید غیر روانگردان است که به عنوان پیشمادهای برای سایر کانابینوئیدها عمل میکند. CBG نیز خواص درمانی مختلفی دارد.
- اثرات: شامل ضد التهاب، ضد باکتری، و کاهش فشار چشم (مفید برای بیماران مبتلا به گلوکوم).
-
تتراهیدروکانابیووارین (THCV):
- عملکرد: تتراهیدروکانابیووارین یا THCV یک کانابینوئید جزئی است که در مقادیر کم در برخی گونههای شاهدانه یافت میشود. THCV دارای اثرات مختلفی است که ممکن است با THC تفاوت داشته باشد.
- اثرات: شامل سرکوب اشتها، کنترل قند خون، و در مقادیر بالا، اثرات روانگردان مشابه با THC.
سایر ترکیبات فعال
- ترپنها: ترکیبات معطری هستند که در گیاهان مختلف یافت میشوند و به ماری جوانا بوی و طعم خاص میدهند. ترپنها میتوانند اثرات کانابینوئیدها را تعدیل کنند و به تجربه کلی مصرف ماری جوانا کمک کنند. برخی از ترپنهای معروف شامل میرسن، لیمونن، و لینالول هستند.
- فلاونوئیدها: ترکیباتی هستند که به رنگدهی گیاهان کمک میکنند و دارای خواص ضد التهابی و آنتیاکسیدانی هستند.
ماری جوانا حاوی ترکیبات شیمیایی متنوعی است که هر کدام اثرات مختلفی بر بدن و ذهن انسان دارند. ترکیب این مواد میتواند تجربیات و اثرات متفاوتی ایجاد کند که بستگی به نسبت و مقدار هر کدام از این مواد دارد. این ترکیبات فعال شامل کانابینوئیدهای مختلف مانند THC و CBD، ترپنها و فلاونوئیدها میشوند که با همدیگر تعامل دارند و اثرات متفاوتی را به وجود میآورند.
روشهای مصرف
ماری جوانا به روشهای مختلفی مصرف میشود که هر کدام اثرات متفاوتی دارند:
- تدخین (سیگار کشیدن): سریعترین روش برای تجربه اثرات ماری جوانا است، اما میتواند به ریهها آسیب برساند.
- تبخیر (ویپینگ): به عنوان یک روش سالمتر از تدخین معرفی شده است.
- مصرف خوراکی: ماری جوانا را میتوان در غذاها و نوشیدنیها مصرف کرد، اما اثرات آن به تأخیر میافتد و ممکن است مدت طولانیتری طول بکشد.
- محصولات موضعی: کرمها و روغنهای حاوی ماری جوانا که برای تسکین موضعی درد و التهاب استفاده میشوند.
مطالعات و تحقیقات
تحقیقات زیادی در مورد اثرات ماری جوانا بر سلامتی انسان انجام شده است. برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف متعادل میتواند فواید پزشکی داشته باشد، در حالی که مصرف بیش از حد و طولانی مدت میتواند به مشکلات جدی منجر شود. تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد و نتایج متنوعی به دست میآید که نشان میدهد اثرات این ماده بسیار پیچیده و چندگانه است.
درج نظر