قرص لووتیروکسین یک داروی شیمیایی است که به عنوان جایگزین هورمون تیروئید (تیروکسین یا T4) برای درمان کمکاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) استفاده میشود. این دارو عملکرد مشابهی با هورمونهای تیروئید طبیعی دارد و به تنظیم متابولیسم بدن کمک میکند.
فهرست مطالب
- ترکیبات فعال و غیرفعال در قرص لووتیروکسین
- نحوه عملکرد قرص لووتیروکسین
- موارد مصرف قرص لووتیروکسین
- عوارض شایع لووتیروکسین
- عوارض کمتر شایع لووتیروکسین
- عوارض نادر لووتیروکسین
- تداخلات دارویی لووتیروکسین
- مقدار مصرف قرص لووتیروکسین
- روش مصرف قرص لووتیروکسین
- موارد منع مصرف لووتیروکسین
- موارد احتیاط در مصرف لووتیروکسین
قرص لووتیروکسین شامل مادهٔ فعال لووتیروکسین سدیم است، که مشابه هورمون تیروکسین طبیعی تولید شده توسط تیروئید عمل میکند. علاوه بر مادهٔ فعال، قرصهای لووتیروکسین شامل چندین ترکیب غیرفعال (کمکمواد) نیز هستند که به پایداری، جذب و کارایی دارو کمک میکنند. این ترکیبات ممکن است بسته به برند دارو متفاوت باشند. در ادامه ترکیبات رایج در این قرصها آورده شده است:
ترکیبات فعال و غیرفعال در قرص لووتیروکسین
مادهٔ فعال:
- لووتیروکسین سدیم: مادهٔ اصلی که وظیفهٔ جایگزینی یا تکمیل هورمون تیروئید را دارد.
ترکیبات غیرفعال (کمکمواد):
-
میکروکریستالین سلولز (Microcrystalline Cellulose): یک ماده پرکننده و تثبیتکننده که به قرص شکل و ساختار میدهد.
-
سدیم استارچ گلیکولات (Sodium Starch Glycolate): به عنوان یک ماده تجزیهکننده عمل میکند و به حل شدن سریعتر قرص در معده کمک میکند.
-
کروس کارملوز سدیم (Croscarmellose Sodium): به عنوان یک ماده گسترشدهنده عمل میکند که تجزیه قرص را در بدن تسریع میکند.
-
کلسیم فسفات دی بازیک (Calcium Phosphate Dibasic): یک ماده پرکننده و تثبیتکننده دیگر که به انسجام و شکلدهی قرص کمک میکند.
-
گلیسریل مونو استئارات (Glyceryl Monostearate): به عنوان یک ماده روانکننده و امولسیفایر عمل میکند که به ساختاردهی و ترکیب مواد کمک میکند.
-
منیزیم استئارات (Magnesium Stearate): به عنوان یک ماده ضد چسبنده عمل میکند که از چسبیدن قرصها به ماشین آلات تولید و به هم جلوگیری میکند.
-
مانیتول (Mannitol): به عنوان یک پرکننده و شیرینکننده استفاده میشود و به جذب دارو کمک میکند.
-
ژلاتین (Gelatin): در برخی از برندها به عنوان یک ماده بایندر (چسباننده) استفاده میشود که مواد را در کنار هم نگه میدارد.
-
آسکوربیک اسید (Ascorbic Acid): یک آنتیاکسیدان که به حفظ پایداری دارو کمک میکند.
-
پوویدون (Povidone): به عنوان یک ماده بایندر و پراکندهکننده عمل میکند که به مخلوط شدن مواد کمک میکند.
-
لاکتوز مونوهیدرات (Lactose Monohydrate): در برخی از قرصها استفاده میشود و میتواند به پر کردن و ساختاردهی کمک کند.
-
حساسیتها: برخی از افراد ممکن است به ترکیبات غیرفعال مانند لاکتوز حساسیت داشته باشند، بنابراین مهم است که برچسب دارو را مطالعه کنید و با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
-
تغییر برند: ترکیبات غیرفعال ممکن است بین برندهای مختلف متفاوت باشد و این تغییرات میتواند بر چگونگی جذب دارو تأثیر بگذارد. لذا، اگر برند قرص لووتیروکسین خود را تغییر میدهید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و ممکن است نیاز به تنظیم دوز داشته باشید.
این ترکیبات کمک میکنند تا دارو به صورت موثر در بدن جذب شده و عملکرد صحیحی داشته باشد. برای جزئیات دقیقتر، همیشه برچسب داروی خود را بررسی کنید یا از داروساز خود راهنمایی بگیرید.
نحوه عملکرد قرص لووتیروکسین
-
جذب و متابولیسم دارو:
- پس از مصرف خوراکی، لووتیروکسین از دستگاه گوارش (به خصوص روده باریک) جذب میشود. میزان جذب به عواملی مانند وجود غذا، اسید معده، و ترکیبات دارویی همراه بستگی دارد.
- دارو به جریان خون وارد شده و به پروتئینهای پلاسما متصل میشود، به خصوص به ترانستیرتین (Transthyretin)، آلبومین و گلوبولین اتصالدهنده تیروکسین (Thyroxine-Binding Globulin).
-
تبدیل به هورمون فعال:
- لووتیروکسین (T4) به عنوان یک پیشهورمون عمل میکند و در بافتهای محیطی به هورمون فعال تری-یدوتیرونین (T3) تبدیل میشود. این تبدیل توسط آنزیمهای دِیودیناز (Deiodinase) انجام میشود.
- هورمون T3 شکل فعالتر است و به گیرندههای هستهای در سلولها متصل میشود و تأثیرات فیزیولوژیکی خود را اعمال میکند.
-
اثرات در بدن:
- تنظیم متابولیسم: هورمونهای تیروئید نقش مهمی در تنظیم متابولیسم بدن دارند. آنها مصرف انرژی، تولید گرما، و سرعت متابولیک پایه را افزایش میدهند.
- رشد و تکامل: در کودکان، این هورمونها برای رشد و توسعه طبیعی بدن و مغز حیاتی هستند.
- عملکرد قلبی عروقی: هورمونهای تیروئید ضربان قلب و انقباض عضلات قلب را افزایش میدهند و در تنظیم فشار خون نقش دارند.
- سیستم عصبی مرکزی: هورمونهای تیروئید بر عملکرد سیستم عصبی تأثیر دارند و در حالات روحی و فعالیتهای شناختی نقش دارند.
-
تنظیم سطوح هورمونها:
- بازخورد منفی: افزایش سطح هورمونهای تیروئید در خون باعث مهار ترشح هورمون محرک تیروئید (TSH) از غده هیپوفیز میشود. TSH معمولاً به غده تیروئید برای تولید بیشتر هورمونهای تیروئید سیگنال میدهد. با کاهش TSH، تولید طبیعی هورمونهای تیروئید کاهش مییابد، که به تعادل سطح هورمونها کمک میکند.
موارد مصرف قرص لووتیروکسین
-
کمکاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم)
- هیپوتیروئیدیسم اولیه: زمانی که غده تیروئید به طور مستقیم دچار کمکاری شده و نمیتواند هورمونهای کافی تولید کند.
- هیپوتیروئیدیسم ثانویه: ناشی از کمبود هورمون محرک تیروئید (TSH) به دلیل نقص در غده هیپوفیز.
- هیپوتیروئیدیسم ثالثیه: ناشی از نقص در غده هیپوتالاموس که باعث کاهش ترشح هورمون آزاد کننده تیروتروپین (TRH) میشود.
-
درمان گواتر (گواتر ساده یا گواتر هاشیموتو)
- گواتر ساده (غیر سمی): بزرگ شدن غده تیروئید که معمولاً به دلیل کمبود ید یا سایر عوامل است.
- تیروئیدیت هاشیموتو: یک اختلال خود ایمنی که باعث التهاب و آسیب به غده تیروئید میشود، اغلب منجر به کمکاری تیروئید و بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر) میشود.
-
سرطان تیروئید
- کمکی به درمان: لووتیروکسین به عنوان درمان کمکی پس از جراحی برای حذف باقیماندههای بافت تیروئید سرطانی و سرکوب رشد تومورهای احتمالی استفاده میشود. این درمان به کاهش سطح TSH برای جلوگیری از تحریک سلولهای سرطانی تیروئید کمک میکند.
-
پس از تیروئیدکتومی (جراحی تیروئید)
- تیروئیدکتومی کامل یا جزئی: پس از برداشتن تیروئید به دلیل گواتر، سرطان، یا دیگر اختلالات، لووتیروکسین برای جایگزینی هورمونهای تیروئید استفاده میشود تا سطح هورمونها به طور مناسب در بدن حفظ شود.
-
تست سرکوب تیروئید
- آزمایش تشخیصی: لووتیروکسین گاهی برای تستهای سرکوب تیروئید استفاده میشود تا عملکرد تیروئید و حساسیت آن به TSH ارزیابی شود.
-
سایر شرایط
- کمکاری مادرزادی تیروئید: در نوزادان با کمبود هورمونهای تیروئید از بدو تولد، لووتیروکسین برای رشد و تکامل طبیعی تجویز میشود.
- تیروئیدیت پس از زایمان: برخی زنان پس از زایمان دچار التهاب و کمکاری تیروئید میشوند که ممکن است به درمان موقتی با لووتیروکسین نیاز داشته باشد.
قرص لووتیروکسین به عنوان جایگزین هورمون تیروئید استفاده میشود و معمولاً برای بسیاری از افراد بیخطر است، اما ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. این عوارض جانبی بسته به دوز مصرفی، حساسیت فردی، و تداخلات دارویی میتوانند متفاوت باشند. در ادامه به عوارض شایع، کمتر شایع، و نادر لووتیروکسین اشاره میکنم:
عوارض شایع لووتیروکسین
- علائم پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم):
- اضطراب و بیقراری
- افزایش ضربان قلب (تاکیکاردی)
- تپش قلب
- لرزش (ترمور)
- تعریق زیاد
- کاهش وزن غیرعادی
- بیخوابی
- افزایش اشتها
- مشکلات گوارشی:
- تهوع
- استفراغ
- اسهال
عوارض کمتر شایع لووتیروکسین
-
علائم قلبی و عروقی:
- فشار خون بالا (هیپرتنسیون)
- آنژین صدری (درد قفسه سینه)
- ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی)
-
مشکلات استخوانی:
- کاهش تراکم استخوان (استئوپنی و استئوپروز)
- افزایش خطر شکستگی استخوان
-
مشکلات سیستم عصبی:
- سردرد
- تحریکپذیری
- علائم اضطراب
-
مشکلات پوستی:
- ریزش مو (موقتی)
- خارش یا کهیر
عوارض نادر لووتیروکسین
-
علائم شدید پرکاری تیروئید:
- بحران تیروتوکسیک (thyrotoxic crisis): وضعیتی نادر و شدید از هیپرتیروئیدیسم که نیاز به درمان اورژانسی دارد.
- افزایش قابل توجه دمای بدن
- تشنج
- کما
-
مشکلات تنفسی:
- تنگی نفس
-
مشکلات کبدی:
- آسیب کبدی
-
واکنشهای آلرژیک:
- واکنشهای آلرژیک شدید (آنافیلاکسی)
- کهیر
- تورم صورت، لبها، زبان، یا گلو
اقدامات احتیاطی
- تنظیم دوز: دوز لووتیروکسین باید به دقت تنظیم شود. دوز بیش از حد میتواند منجر به هیپرتیروئیدیسم و کمبود دوز میتواند منجر به هیپوتیروئیدیسم شود.
- آزمایشات منظم: برای تنظیم دقیق دوز و جلوگیری از عوارض جانبی، آزمایشات منظم خون برای بررسی سطح هورمونهای تیروئید و TSH ضروری است.
- مصرف منظم: باید لووتیروکسین را به صورت منظم و طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید. عدم رعایت این نکات میتواند منجر به نوسانات سطح هورمون تیروئید شود.
- اطلاع به پزشک: در صورت مشاهده هرگونه عارضه جانبی، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید، مخصوصاً در موارد شدید یا ناگهانی.
تداخلات دارویی میتواند بر اثربخشی لووتیروکسین تأثیر بگذارد یا منجر به عوارض جانبی غیرمنتظره شود. این تداخلات ممکن است بر جذب، متابولیسم، و فعالیت لووتیروکسین در بدن اثر بگذارند. در ادامه، تداخلات رایج دارویی، غذایی، و شرایطی که باید مد نظر قرار گیرند، آورده شده است:
تداخلات دارویی لووتیروکسین
داروهایی که جذب لووتیروکسین را کاهش میدهند:
-
آنتیاسیدها:
- آلومینیوم، منیزیم، کلسیم (مانند Maalox، Gaviscon، Tums): این داروها میتوانند جذب لووتیروکسین را کاهش دهند.
- اقدام: لووتیروکسین را حداقل ۴ ساعت قبل یا بعد از این داروها مصرف کنید.
-
سوکرالفات:
- دارویی برای درمان زخم معده که میتواند جذب لووتیروکسین را مختل کند.
- اقدام: فاصله زمانی حداقل ۴ ساعت بین مصرف این دارو و لووتیروکسین رعایت کنید.
-
کاتیونهای فلزی:
- مکملهای آهن و کلسیم: میتوانند با لووتیروکسین تشکیل کمپلکس دهند و جذب آن را کاهش دهند.
- اقدام: مصرف لووتیروکسین را حداقل ۴ ساعت قبل یا بعد از مکملها انجام دهید.
-
رزینهای تبادل یونی:
- کلستیرامین (Questran)، کلستیپول (Colestid): برای کاهش کلسترول خون استفاده میشوند و جذب لووتیروکسین را مختل میکنند.
- اقدام: حداقل ۴ تا ۶ ساعت فاصله زمانی بین مصرف این داروها و لووتیروکسین رعایت شود.
-
پروتئاز اینهیبیتورها:
- لوپیناویر/ریتوناویر (Kaletra): ممکن است جذب لووتیروکسین را کاهش دهند.
- اقدام: نظارت دقیق بر سطح هورمونهای تیروئید و تنظیم دوز ممکن است ضروری باشد.
داروهایی که متابولیسم لووتیروکسین را تغییر میدهند:
-
داروهای ضد تشنج:
- فنیتوئین (Dilantin)، کربامازپین (Tegretol): متابولیسم لووتیروکسین را افزایش داده و نیاز به تنظیم دوز را ایجاد میکنند.
- اقدام: نظارت بر سطح هورمونهای تیروئید و تنظیم دوز لووتیروکسین.
-
داروهای ضد انعقاد خون:
- وارفارین (Coumadin): ممکن است اثرات ضد انعقادی آن افزایش یابد.
- اقدام: پایش منظم سطح INR (نسبت نرمال بینالمللی) و تنظیم دوز وارفارین.
-
گلوکوکورتیکوئیدها:
- پردنیزون (Prednisone): میتواند بر سطح هورمونهای تیروئید تأثیر بگذارد.
- اقدام: پایش دقیق و تنظیم دوز لووتیروکسین.
-
داروهای ضد افسردگی:
- سرترالین (Zoloft)، آمیتریپتیلین: ممکن است سطح لووتیروکسین را تغییر دهند.
- اقدام: پایش سطح هورمونهای تیروئید و تنظیم دوز.
-
داروهای استروژنیک:
- داروهای هورموندرمانی جایگزین (HRT)، قرصهای ضد بارداری: میتوانند متابولیسم هورمونهای تیروئید را تغییر دهند.
- اقدام: تنظیم دوز لووتیروکسین ممکن است ضروری باشد.
داروهایی که اثربخشی لووتیروکسین را کاهش میدهند:
-
داروهای ضد دیابت:
- گلیکلازید (Diamicron)، متفورمین (Glucophage): ممکن است نیاز به تنظیم دوز داشته باشد.
- اقدام: پایش دقیق قند خون و تنظیم دوز داروهای ضد دیابت.
-
داروهای کاهش دهنده اسید معده:
- مهارکنندههای پمپ پروتون (PPIs) مانند امپرازول (Prilosec)، پانتوپرازول (Protonix).
- اقدام: مصرف لووتیروکسین حداقل ۴ ساعت قبل یا بعد از این داروها.
تداخلات غذایی
-
غذاهای با کلسیم بالا:
- شیر و محصولات لبنی: میتوانند جذب لووتیروکسین را کاهش دهند.
- اقدام: حداقل ۴ ساعت فاصله زمانی بین مصرف لووتیروکسین و این غذاها رعایت شود.
-
غذاهای غنی از فیبر:
- غلات کامل، سبوس، سبزیجات فیبردار: ممکن است جذب لووتیروکسین را کاهش دهند.
- اقدام: مصرف لووتیروکسین با فاصله مناسب از این غذاها.
-
غذاهای حاوی سویا:
- محصولات سویا: میتوانند جذب لووتیروکسین را کاهش دهند.
- اقدام: توجه به مصرف همزمان با این محصولات.
تداخلات با شرایط پزشکی
-
دیابت:
- لووتیروکسین میتواند نیاز به انسولین یا داروهای ضد دیابت را تغییر دهد.
- اقدام: پایش دقیق قند خون و تنظیم دوز داروهای دیابت.
-
بیماری قلبی:
- مصرف لووتیروکسین ممکن است نیاز به تنظیم درمانهای قلبی عروقی را ایجاد کند.
- اقدام: پایش وضعیت قلبی و تنظیم داروهای قلبی عروقی.
-
پوکی استخوان:
- مصرف بلندمدت لووتیروکسین میتواند بر تراکم استخوان تأثیر بگذارد.
- اقدام: نظارت بر سلامت استخوان و بررسی نیاز به مکملهای کلسیم و ویتامین D.
تداخلات دارویی و غذایی میتوانند جذب و اثربخشی لووتیروکسین را تحت تأثیر قرار دهند. برای بهینهسازی درمان و کاهش خطرات، مصرفکنندگان باید:
- فاصله زمانی مناسب بین لووتیروکسین و سایر داروها یا مواد غذایی رعایت کنند.
- پایش منظم سطح هورمونهای تیروئید و تنظیم دوز داروها.
- مشاوره با پزشک در مورد تمامی داروها و مکملهای مصرفی.
رعایت دقیق دستورالعملهای پزشک و همکاری در مدیریت داروها به بهبود کنترل بیماری تیروئید و کاهش عوارض جانبی کمک میکند.
مقدار و روش مصرف قرص لووتیروکسین بسته به شرایط بیمار، سن، وزن، و شدت کمکاری تیروئید یا سایر اختلالات متفاوت است. هدف از تنظیم دوز، دستیابی به سطوح مناسب هورمونهای تیروئید و رفع علائم کمکاری تیروئید است. در ادامه، راهنماییهای کلی در مورد مقدار و روش مصرف لووتیروکسین برای شرایط مختلف آورده شده است:
مقدار مصرف قرص لووتیروکسین
برای بزرگسالان
-
هیپوتیروئیدیسم (کمکاری تیروئید)
- دوز ابتدایی: 12.5 تا 50 میکروگرم در روز.
- دوز نگهدارنده: معمولاً 100 تا 125 میکروگرم در روز، اما میتواند تا 200 میکروگرم افزایش یابد.
- تعدیل دوز: افزایش دوز به تدریج و بر اساس پاسخ بالینی و نتایج آزمایشات هورمونی انجام میشود. تغییر دوز معمولاً هر 4 تا 6 هفته انجام میشود.
-
هیپوتیروئیدیسم شدید یا طولانیمدت
- دوز ابتدایی: 12.5 تا 25 میکروگرم در روز.
- تعدیل دوز: افزایش تدریجی هر 6 تا 8 هفته، بسته به تحمل بیمار و نتایج آزمایشات.
-
پس از تیروئیدکتومی
- دوز ابتدایی: 1.6 تا 2.2 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن.
- دوز نگهدارنده: بر اساس پاسخ بالینی و آزمایشات تنظیم میشود.
-
سرطان تیروئید
- دوز سرکوبی TSH: ممکن است نیاز به دوزهای بالاتر (150 تا 300 میکروگرم در روز) برای سرکوب TSH به سطح کمتر از 0.1 mU/L داشته باشد.
-
گواتر ساده
- دوز ابتدایی: مشابه هیپوتیروئیدیسم، بر اساس پاسخ بالینی تنظیم میشود.
برای کودکان
-
هیپوتیروئیدیسم مادرزادی
- دوز ابتدایی نوزادان: 10 تا 15 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز.
- دوز کودکان: بر اساس وزن و سن کودک، دوز معمولاً 4 تا 5 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز تنظیم میشود.
-
کمکاری تیروئید اکتسابی
- دوز کودکان بزرگتر: 2 تا 4 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز.
-
تعدیل دوز: در فواصل 4 تا 6 هفته بر اساس نتایج آزمایشات و رشد کودک تنظیم میشود.
روش مصرف قرص لووتیروکسین
-
زمان مصرف:
- صبح: لووتیروکسین باید با معده خالی و حدود 30 تا 60 دقیقه قبل از صبحانه مصرف شود.
- شب: اگر صبح امکانپذیر نیست، میتوان آن را قبل از خواب و حداقل 3 تا 4 ساعت پس از آخرین وعده غذایی مصرف کرد.
-
نحوه مصرف:
- با آب کامل: قرص باید با یک لیوان پر از آب بلعیده شود.
- عدم خرد کردن یا جویدن: قرص را به طور کامل ببلعید تا اثرات دارویی به درستی اعمال شود.
-
پرهیز از تداخلات:
- تداخلات دارویی: فاصله زمانی حداقل 4 ساعت بین مصرف لووتیروکسین و داروهایی که ممکن است جذب آن را کاهش دهند، رعایت شود (مانند آنتیاسیدها، مکملهای آهن و کلسیم).
- تداخلات غذایی: اجتناب از مصرف غذاهای غنی از کلسیم، فیبر، یا سویا در نزدیکی زمان مصرف دارو.
-
منظم بودن مصرف:
- مصرف منظم: دارو باید هر روز در زمان مشخص مصرف شود. نوسانات در زمان مصرف ممکن است بر سطح هورمونها تأثیر بگذارد.
آزمایشات و پیگیری
-
آزمایشات اولیه:
- آزمایشهای سطح TSH و تیروکسین آزاد (FT4) 4 تا 6 هفته پس از شروع یا تغییر دوز انجام میشود.
-
آزمایشات نگهدارنده:
- پس از تثبیت دوز، سطح هورمونهای تیروئید معمولاً هر 6 تا 12 ماه بررسی میشود.
-
علائم و عوارض:
- در صورت بروز علائمی مانند افزایش ضربان قلب، اضطراب، تغییرات وزن غیرعادی، یا علائم کمکاری تیروئید (خستگی، افزایش وزن، افسردگی)، باید با پزشک تماس گرفته و دوز دارو بررسی شود.
نکات مهم
- قطع ناگهانی مصرف: قطع ناگهانی لووتیروکسین بدون مشورت با پزشک میتواند باعث عوارض جدی شود.
- تغییر برند دارو: اگر نیاز به تغییر برند لووتیروکسین دارید، باید پزشک را مطلع کنید زیرا جذب و اثربخشی ممکن است متفاوت باشد.
- بارداری: در صورت بارداری یا قصد بارداری، پزشک باید مطلع شود زیرا ممکن است نیاز به تنظیم دوز باشد.
استفاده از قرص لووتیروکسین در برخی شرایط خاص منع مصرف دارد، زیرا میتواند منجر به عوارض جدی یا عدم اثربخشی مناسب شود. موارد منع مصرف لووتیروکسین شامل شرایطی است که در آنها مصرف این دارو میتواند به مشکلات جدی سلامت منجر شود یا در درمان آنها تداخل ایجاد کند. در ادامه، موارد منع مصرف و احتیاطهای لازم برای مصرف لووتیروکسین آورده شده است:
موارد منع مصرف لووتیروکسین
- حساسیت به لووتیروکسین یا ترکیبات آن
- شرح: افراد با حساسیت شناختهشده به لووتیروکسین یا هر یک از اجزای تشکیلدهنده قرص باید از مصرف آن خودداری کنند.
- علائم حساسیت: واکنشهای آلرژیک ممکن است شامل کهیر، تورم، تنگی نفس، و شوک آنافیلاکتیک باشد.
- اختلالات تیروئید کنترل نشده (مانند پرکاری تیروئید)
- شرح: افراد با پرکاری تیروئید درماننشده نباید از لووتیروکسین استفاده کنند زیرا این دارو میتواند علائم را تشدید کند.
- علائم: افزایش ضربان قلب، اضطراب، کاهش وزن ناگهانی.
- اختلالات قلبی شدید درماننشده
- شرح: در افراد با بیماری قلبی شدید مانند آنژین پایدار یا حمله قلبی اخیر، استفاده از لووتیروکسین باید با احتیاط بسیار و تحت نظارت دقیق انجام شود زیرا افزایش متابولیسم میتواند استرس بر قلب را افزایش دهد.
- علائم: درد قفسه سینه، تپش قلب، کوتاهی نفس.
- آدرنال نارسایی کنترلنشده
- شرح: افراد با آدرنال نارسایی کنترلنشده نباید لووتیروکسین مصرف کنند زیرا این دارو میتواند علائم کمبود آدرنال را بدتر کند.
- علائم: خستگی شدید، افت فشار خون، بیحالی.
- تیرومتوکسیکوز (بحران تیروتوکسیک)
- شرح: وضعیتی حاد و خطرناک که با افزایش شدید هورمونهای تیروئید همراه است و نیاز به درمان فوری دارد.
- علائم: تب بالا، تاکیکاردی، گیجی.
- سندرم حاد قلبی (مانند سکته قلبی)
- شرح: در شرایط حاد قلبی مصرف لووتیروکسین ممکن است ریسکهای اضافی داشته باشد.
- علائم: درد قفسه سینه ناگهانی، تنگی نفس، ضعف شدید.
موارد احتیاط در مصرف لووتیروکسین
-
نارسایی قلبی
- شرح: در افراد با سابقه نارسایی قلبی، لووتیروکسین باید با دوزهای پایین شروع شده و به تدریج افزایش یابد تا از استرس قلبی جلوگیری شود.
- اقدام: شروع با دوز پایین و افزایش تدریجی تحت نظر پزشک.
-
اختلالات استخوانی (مانند پوکی استخوان)
- شرح: مصرف بلندمدت یا دوزهای بالای لووتیروکسین ممکن است خطر کاهش تراکم استخوانی را افزایش دهد.
- اقدام: نظارت بر سلامت استخوان و مصرف مکملهای مناسب در صورت نیاز.
-
دیابت
- شرح: لووتیروکسین میتواند بر سطح قند خون تأثیر بگذارد و ممکن است نیاز به تنظیم داروهای ضد دیابت باشد.
- اقدام: پایش دقیق قند خون و تنظیم دوز داروهای دیابت.
-
بارداری و شیردهی
- شرح: لووتیروکسین در بارداری و شیردهی معمولاً ادامه مییابد، اما دوز ممکن است نیاز به تنظیم داشته باشد.
- اقدام: مشاوره با پزشک برای تنظیم دوز مناسب در این شرایط.
-
جراحی یا شرایط استرسزا
- شرح: ممکن است نیاز به تنظیم دوز لووتیروکسین در شرایط استرسزا یا پس از جراحی باشد.
- اقدام: پایش و تنظیم دوز بر اساس نیازهای بیمار در شرایط خاص.
-
کمبودهای تغذیهای
- شرح: مصرف مواد غذایی یا مکملهای حاوی کلسیم، آهن، یا سویا میتواند بر جذب لووتیروکسین تأثیر بگذارد.
- اقدام: رعایت فاصله زمانی مناسب بین مصرف لووتیروکسین و این مواد.
توصیههای کلی برای مصرف لووتیروکسین
-
مشاوره منظم با پزشک:
- تنظیم و مانیتور دوز دارو بر اساس شرایط بیمار و نتایج آزمایشات تیروئید.
-
پایش منظم:
- آزمایشهای سطح TSH و T4 برای ارزیابی اثربخشی درمان و تنظیم دوز.
-
رعایت دقیق دستورالعملها:
- مصرف لووتیروکسین باید به صورت دقیق مطابق با دستورالعمل پزشک باشد و خودسرانه تغییرات ایجاد نشود.
-
اطلاع از تداخلات دارویی:
- آگاهی از تداخلات دارویی و غذایی و رعایت فاصله زمانی مناسب بین مصرف لووتیروکسین و این موارد.
لووتیروکسین یک داروی موثر برای درمان اختلالات تیروئید است، اما در برخی شرایط خاص منع مصرف دارد و باید با احتیاط مصرف شود. همکاری با پزشک، رعایت دستورالعملهای مصرف، و آگاهی از شرایط خاص بیمار میتواند به بهبود اثربخشی درمان و کاهش خطرات مرتبط با مصرف این دارو کمک کند. در هرگونه تغییر در شرایط سلامتی یا نیاز به تنظیم دوز، مشاوره با پزشک ضروری است. /ق
درج نظر