قرص کافئین چیست؟

قرص کافئین یکی از مکمل‌های غذایی است که به‌طور گسترده‌ای برای مصرف روزانه و نیز برای بهبود عملکرد ورزشی و افزایش هوشیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه، به جزئیات مختلف درباره این قرص پرداخته می‌شود تا درک بیشتری از آن به دست آورید. کافئین یک آلکالوئید طبیعی است که عمدتاً در قهوه، چای، دانه‌های کاکائو و برخی نوشیدنی‌های انرژی‌زا یافت می‌شود.
قرص‌های کافئین معمولاً حاوی کافئین خالص در دوزهای مختلف هستند و به صورت مکمل‌های تغذیه‌ای در داروخانه‌ها موجود می باشد. 

قرص کافئین چیست؟ 

با دیدن نام کافئین (Caffeine)، اولین چیزی که به ذهن می رسد قهوه است. قهوه، چای سبز، کاکائو و نوشابه های گازدار حاوی کافئین هستند. ولی به علت اثرات مثبت زیاد کافئین، قرص کافئین نیز طراحی شده است، قابل تهیه و مصرف است.
کافئین یک ترکیب آلکالوئیدی است. این ترکیب سیستم عصبی (مغز) را تحریک می کند و از این طریق به بهبود خلق و خو، تفکر و تمرکز و کاهش خستگی کمک می کند. علاوه بر این، کافئین در شکسته شدن چربی بدن، افزایش قدرت انقباض عضلات و افزایش سطح انرژی نیز موثر است. 
مکمل کافئین به فرم های مختلفی وجود دارد که رایج ترین آن قرص است. از این رو، به قرص کافئین نیز معروف شده است. 

قرص های کافئین ممکن است حاوی اشکال طبیعی یا صناعی کافئین باشند. میزان کافئین موجود در این قرص ها بسته به برند متفاوت است. اغلب حاوی 100 تا 200 میلی گرم کافئین در هر قرص هستند.
سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) تخمین می زند که سطح کافئین در یک فنجان (8 اونس) چای 30 تا 50، یک فنجان قهوه 80 تا 100 و یک فنجان نوشیدنی انرژی زا 40 تا 250 میلی گرم می باشد. اغلب افراد می توانند 400 میلی گرم کافئین در روز بدون آن که عوارض جانبی منفی را تجربه کنند، مصرف نمایند.

مقایسه قرص کافئین و قهوه

بعضی از افراد ترجیح می دهند کافئین را به شکل قرص مصرف کنند و برخی دیگر قهوه یا چای را ترجیح می دهند.  دلایل افراد شامل چند بخش است:

• طعم
  

  برای کسانی که از طعم قهوه لذت نمی برند، قرص های کافئین می توانند مزایای مشابهی داشته باشند. 

• راحتی 
  

  از آنجایی که قهوه مدرتر از قرص کافئین است؛ مصرف قرص کافئین برای کسانی که برای مدت طولانی به سرویس بهداشتی دسترسی ندارند، از جمله رانندگان اتوبوس، راحت تر است. 

• اسیدیته
  

  قهوه اسیدی است و می تواند باعث سوزش سردل شود و یا علائم رفلاکس را تشدید نماید، لذا قرص های کافئین ممکن است برای کسانی که مستعد رفلاکس هستند گزینه بهتری باشد.

• سایر ترکیبات 

  قهوه حاوی مقادیر بالایی آنتی اکسیدان است که فواید زیادی دارد. اما قرص کافئین این خاصیت را ندارد. از طرف دیگر، قهوه حاوی روغن هایی است که ممکن است سطح کلسترول را در افرادی که زیاد قهوه می نوشند افزایش دهند. قرص های کافئین فاقد این روغن هستند؛ لذا این اثرات را ندارند.

خواص قرص کافئین و مکانسیم اثر آن 

کافئین ممکن است فواید زیادی داشته باشد، ولی با توجه به اینکه در بیشتر تحقیقات، اثرات کافئین موجود در قهوه مورد بررسی قرار داده شده است که علاوه بر کافئین شامل ترکیبات دیگری از جمله آنتی اکسیدانها نیز می باشد لذا تفکیک فواید کافئین از سایر ترکیبات موجود در قهوه، مانند آنتی اکسیدان ها، دشوار است.

• بهبود تمرکز و حافظه

  مصرف قرص های کافئین در حین کار یا مطالعه می تواند تمرکز و هوشیاری را بهبود بخشد. مطالعه ای اثرات قرص های حاوی 200 میلی گرم کافئین بر حافظه را در 160 بزرگسال بررسی کرد. محققان دریافتند کسانی که در طول یادگیری قرص های کافئین مصرف می کردند در مقایسه با دارونما، 24 ساعت بعد در تست های حافظه بهتر عمل کردند.

•  بدنسازی

  کافئین یک محرک قوی است و می توان از آن برای بهبود قدرت بدنی و استقامت ورزشکاران به ویژه بدنسازان استفاده کرد. 
  از مهم ترین فواید قرص کافئین در بدنسازی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
  1_ افزایش تحرک اسیدهای چرب و در نتیجه صرفه جویی در ذخایر گلیکوژنی
  2_ افزایش قدرت انقباضی عضله توسط تسهیل انتقال کلسیم
  3_ کاهش خستگی از طریق کاهش تجمع پتاسیم در پلاسما
  4_ کافئین درد عضلانی حین تمرین را نیز می کاهد.
  کافئین به عنوان یکی از اجزا اصلی مکمل پمپ است که برای افزایش سطح انرژی در حین تمرینات ورزشی مصرف می شوند. 

• تسکین میگرن و سردرد

  کافئین ممکن است سردردهای میگرنی و تنشی را کاهش دهد، چرا که احتمالا درک فرد از درد را کاهش می‌ دهد. با این حال، طبق نظر بنیاد میگرن آمریکا، افراد برای درمان سردرد باید کافئین را به 2 روز در هفته محدود کنند. به نظر می رسد که مصرف کافئین سه بار یا بیشتر در هفته می تواند دفعات میگرن را افزایش دهد. همچنین پیشنهاد می شود کسانی که سردردهای مکرر دارند از مصرف کافئین اجتناب کنند.

• کاهش علائم پارکینسون

  طبق یک مطالعه کافئین موجود در قهوه ممکن است به کنترل حرکت در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون کمک کند. 

• بیدار ماندن و کاهش خستگی

  قرص کافئین را می توان به عنوان یک مکمل برای کمک به هوشیاری در هنگام خستگی یا خواب آلودگی استفاده کرد. در سطح مغز، آدنوزین با اثر بر گیرنده های خود باعث ایجاد آرامش و خواب آلودگی می شود. اما کافئین از این اثر آدنوزین جلوگیری کرده و باعث افزایش سطح هوشیاری و کاهش خستگی می شود. 
  

• لاغری و چربی سوزی

  با افزایش متابولیسم بدن، کافئین می‌تواند افزایش تعداد کالری‌هایی که بدن شما می‌سوزاند و باعث کاهش وزن می‌شود را موجب شود. همچنین با مصرف قرص Caffeine هورمون‌های چربی سوزی مانند نوراپینفرین و اپینفرین افزایش می‌یابند که خود باعث شکستن چربی‌ها و تبدیل آن‌ها به انرژی می‌شوند. علاوه بر این، مشاهده شده است که قرص کافئین در کاهش اشتها تاثیرات مثبتی برجای می‌گذارد. احتمالاً این اثر کافئین، با تأثیرگذاری بر هورمون‌های تنظیم‌کننده اشتها مانند لپتین و گرلین محقق می‌شود. در نتیجه، این تاثیرات به دریافت کالری کمتر کمک می‌کند.
  
  به صورت کلی، فواید کافئین برای تنظیم وزن زمانی که با سایر عوامل سبک زندگی سالم مانند رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم ترکیب شود، آشکارتر می شود.
  در نتیجه، خواص ترموژنیک، لیپولیتیک و سرکوب کننده اشتها، کافئین یک جزء مفید در رژیم های کاهش وزن در نظر گرفته می‌شود. با این حال، این اثرات می تواند بر اساس تحمل فردی، عوامل ژنتیکی و مصرف معمول کافئین متفاوت باشد.

• دیابت

  مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 مرتبط است. اما مشخص نیست که آیا مصرف کافئین به درمان دیابت کمک می کند یا خیر و تحقیقات بیشتر در این مورد، نیاز است. 

مصرف بیش از حد قرص کافئین

مصرف بیش از حد قرص کافئین ممکن است باعث بروز عوارض جدی در برخی افراد شود. در ادامه به عوارض مصرف بیش از حد کپسول کافئین اشاره نموده‌ایم: 

• عوارض گوارشی
  

  مصرف بیش از حد قرص کافئین ممکن است موجب تحریک دستگاه گوارش شود و علائمی نظیر درد شکم، تهوع، استفراغ و اسهال را ایجاد کند.

• عوارض عضلانی
  

  مشکلاتی مانند ایجاد اختلال در عملکرد عضلات، تشنج و لرزش از جمله عوارض مصرف بیش از حد کپسول کافئین است.

• عوارض در مصرف مزمن
  

  مصرف بیش از حد به صورت مزمن ممکن است باعث عوارضی سبب سر درد، خستگی، افت توجه و افزایش اضطراب شود.

• عوارض در بارداری 

  مصرف بیش از حد قرص Caffeine در دوران بارداری ممکن است بروز عوارضی مانند افزایش فشار خون، تشنج، پیش زمینه‌های کم وزنی و پیش زمینه‌های زایمان ناموفق را به دنبال داشته باشد. 

  

• عوارض قلبی
  

  مصرف بیش از اندازه می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون شود. این عوارض ممکن است برای افرادی که قبلا مشکلاتی در قلب یا فشار خون داشته‌اند، خطرناک باشد.

• بی‌خوابی
  

  مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند به طور جدی الگوی خواب را مختل کرده و به بی‌خوابی منجر شود.

• اضطراب و تحریک‌پذیری
  

  کافئین می‌تواند سطح اضطراب را افزایش داده و فرد را به حالت تحریک‌پذیری و تنش بیشتری سوق دهد.

• افزایش ضربان قلب و فشار خون 

  مصرف زیاد کافئین می‌تواند بر قلب و سیستم گردش خون تأثیر بگذارد.

• وابستگی
  

  مصرف مداوم و زیاد کافئین می‌تواند به تدریج فرد را به آن وابسته کند و ترک آن را دشوار سازد.

• مشکلات گوارشی
  

  کافئین می‌تواند گاهی دستگاه گوارش را به هم ریخته و منجر به مشکلاتی مانند سوءهاضمه، اسهال یا حتی یبوست شود.  

تداخلات دارویی مکمل کافئین

تداخلات دارویی مکمل کافئین می‌تواند با داروهای دیگری که ممکن است در حال مصرف باشید، اتفاق بیفتد. امکان دارد برخی تداخلات دارویی باعث کاهش یا افزایش اثر این قرص شود. به همین خاطر برای جلوگیری از این تداخلات بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. برخی از داروهایی که ممکن است با کپسول کافئین تداخل داشته باشد شامل موارد زیر می‌شوند:

1. داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی

    مصرف همزمان قرص کافئین با داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی ممکن است اثرات جانبی مانند بی قراری و بی خوابی داشته باشد.

2. داروهای قلبی
   

   مصرف مکمل کافئین همزمان با داروهای قلبی ممکن باعث اثراتی همچون افزایش تپش قلب شود.

3. داروهای کاهنده فشار خون 

   مصرف همزمان کپسول کافئین با این دسته از داروها باعث کاهش اثرات داروهای کاهنده فشار خون می‌شود.

4. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
   

   مصرف همزمان این دو مکمل ممکن است باعث افزایش خطر بروز زخم معده و روده شود.

5. داروهای ضد تشنج
   

   مصرف همزمان با داروهای ضد تشنج ممکن است کاهش اثرات داروهای ضد تشنج را به دنبال داشته باشد.

6. داروهای ضد درد
   

   مصرف همزمان ممکن است باعث افزایش اثرات داروهای ضد درد شود و خطر بروز عوارض جانبی جدی‌تری را به دنبال داشته باشد. 

مقدار مصرف مکمل کافئین

میزان مصرف روزانه مکمل کافئین به عوامل مختلفی بستگی دارد. عواملی همچون سن، وزن، جنسیت، سلامت عمومی و حساسیت به کافئین. از آن طرف میزان کافئین موجود در هر قرص کافئین نیز متفاوت است و برای هر نوع دوز پیشنهادی نیز تفاوت دارد. اما به طور کلی مصرف روزانه کافئین برای بیشتر افراد در حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلی گرم محدود شده است.

نحوه مصرف قرص کافئین

توصیه می‌شود درباره نحوه مصرف قرص کافئین موارد زیر را در نظر داشته باشید: 

زمان مصرف کافئین بسیار مهم است. خوردن قرص کافئین در اواخر عصر و شب ممکن است اثر منفی بر خواب بگذارد. متابولیزه شدن و از بین رفتن اثرات کافئین در بدن 4 تا 6 ساعت به طول می انجامد. از این رو، بهتر است قرص کافئین را صبح و یا بعد از ظهر مصرف کرد.

بهترین روش مصرف کافئین در بدنسازی قبل از تمرین است. با این حال، به طور کلی توصیه می شود که بدنسازان قرص کافئین را 3 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن 30 تا 60 دقیقه قبل از ورزش یا حین تمرین میل کنند.

برای افزایش تمرکز و کارایی بهتر است نیم ساعت قبل از شروع کار یا مطالعه مصرف نمایید. 

برای بهره مندی اثرات کافئین برای کاهش وزن، بهترین زمان مصرف آن قبل از تمرین و فعالیت بدنی است.

جمع بندی 

قرص‌های کافئین مکمل‌ هایی هستند که سیستم عصبی مرکزی را تحریک می‌کنند تا به افراد کمک کنند بیدار، هوشیار و متمرکز بمانند. همچنین ممکن است عملکرد ورزشی را بهبود بخشند و میگرن و سردردهای تنشی را تسکین دهند.

کافئین یک ماده دارویی است. شرایط هر فرد با توجه به سلامت جسمانی، ژنتیک و حساسیت به کافئین می‌تواند متفاوت باشد. لذا توجه به دوز مصرفی، زمان مصرف در طول روز و طول دوره مصرف قرص کافئین به منظور حفظ ایمنی و به حداقل رساندن احتمال بروز عوارض ضروری است.
بنابراین افراد باید همیشه به دوز توصیه شده پایبند باشند و در صورت بروز عوارض جانبی مصرف آن را متوقف کنند. /ص