فهرست مطلب
- انسولین چیست؟
- عملکرد انسولین:
- انواع انسولین:
- مصرف انسولین:
- عملکرد انسولین:
- انواع انسولین:
- طبقه بندی بر اساس سرعت شروع اثر:
- طبقه بندی بر اساس مدت زمان اثر:
- عوارض جانبی انسولین: بررسی عمیقتر
- شایعترین عارضه جانبی انسولین:
- عوامل خطر هیپوگلیسمی:
- نحوه نمایش از هیپوگلیسمی:
- عوارض جانبی کمتر شایع انسولین:
- در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی:
- محل تزریق انسولین:
انسولین چیست؟
انسولینهای هورمونی است که توسط سلولهای بتا در جزایر لانگرهانس پانکراس تولید میشود. نقش اصلی آن تنظیم سطح قند خون (گلوکز) در بدن است.
عملکرد انسولین:
-
کاهش قند خون:
وقتی غذا میخورید، قند خون شما افزایش مییابد. در پاسخ به این افزایش، سلولهای بتا انسولین میشوند. انسولین به سلولهای بدن شما، میدهد که گلوکز را از خون جذب میکند و از آن به عنوان انرژی استفاده میکند. -
قند ذخیره شده:
انسولین نیز به شما میدهد که گلوکز را به شکل گلیکوژن ذخیره میکند. شکل گلیکوژن از ذخیره قند است که میتوان در صورت نیاز بدن به انرژی، به گلوکز تبدیل شود. -
کاهش تولید قند:
انسولین همچنین به شما میگوید که گلوکز را از سایر منابع، اسیدهای مانند، کاهش میدهد.
انواع انسولین:
انواع مختلفی از وجود انسولین وجود دارد که بر اساس سرعت شروع اثر و مدت زمان اثر آنها طبقهبندی میشوند:
- انسولین سریع الاثر: این نوع انسولین پس از تزریق به کار میکند و برای کنترل افزایش قند خون بعد از خوردن غذای مفید است.
- انسولین کوتاه الاثر: این نوع انسولین کمی کندتر از انسولین سریع الاثر میکند و حدود 6 تا 8 ساعت اثر دارد.
- انسولین متوسط الاثر: این نوع انسولین حدود 12 تا 18 ساعت اثر دارد.
- انسولین طولانی الاثر: این نوع انسولین 24 ساعت یا اثر بیشتری دارد.
- انسولین مخلوط: این نوع انسولین ترکیبی از انسولین سریع الاثر و طولانی تر است.
مصرف انسولین:
انسولین به عنوان دارو برای درمان استفاده می شود. افراد مبتلا به نوع 1 به طور کامل به تولید انسولین قادرند، بنابراین باید انسولین را به صورت تزریقی دریافت کنند. افراد مبتلا به نوع 2 ممکن است در ابتدا قند خون خود را با داروهای خوراکی یا تغییرات در سبک زندگی کنترل کنند، اما ممکن است در نهایت به تزریق انسولین نیز نیاز داشته باشد.
عوارض جانبی انسولین:
شایعترین عارضه جانبی انسولین افت قند خون (هیپوگلیسمی) است. علائم هیپوگلیسمی عبارتند از تعریق، لرزش، گرسنگی، گیجی و ضعف. سایر عوارض جانبی انسولین ممکن است شامل افزایش وزن، بثورات پوستی و درد در محل تزریق باشد.
موارد منع مصرف انسولین:
انسولين نبايد توسط افرادي كه به آن يك ماده تشكيل دهنده آن را مصرف كنند، مصرف كنند. همچنین نباید توسط افرادی که هیپوگلیسمی از تومور دارند، مصرف کنند.
نکات مهم در مورد انسولین:
- مهم است که انسولین را دقیقاً طبق دستور پزشک خود مصرف کنید.
- قند خون خود را به طور منظم چک کنید تا مطمئن شوید که انسولین شما به درستی عمل میکند.
- اگر علائم هیپوگلیسمی را تجربه کردید، فوراً قند یا آبمیوه بنوشید.
عملکرد انسولین:
انسولین پیچیدهای است که نقشی اساسی در تنظیم قند خون و متابولیسم بدن ایفا میکند. در اینجا به بررسی بیشتر عملکرد آن میپردازیم:
-
انسولین:
- سلولهای بتا در جزایر لانگرهانس پانکراس، انسولین را تولید و میکنند.
- انسولین در پاسخ به افزایش قند خون، به ویژه پس از خوردن، حرکت میشود.
- مشابههای دیگر مانند گلوکاگون، اپینفرین و سوماتوستاتین نیز بر اثر انسولین میگذارند.
-
مکانیسم اثر انسولین:
- انسولین با اتصال به گیرندههای خاص روی سلولهای هدف خود، عملکرد خود را اعمال میکند.
- این گیرندهها میتوانند در سلولهای بدن، بافت و بافت پیدا کنند.
- پس از اتصال انسولین به گیرنده، زنجیرهای از واکنشهای شیمیایی داخل سلول آغاز میشود.
-
تأثیرات انسولین بر سلولها:
- کاهش قند خون: انسولین سلولها را به جذب گلوکز از خون و استفاده از آن به عنوان منبع انرژی یا ذخیره آن به صورت گلیکوژن در بدن میکند. این امر به نوبه خود، قند خون را کاهش می دهد.
- افزایش سنتز پرورش: انسولین سنتز را در سلولهای حرکت میکند و به رشد و ترمیم کمک میکند.
- ذخیره شده: انسولین لیپوسنتز (ذخیره نمایش) را در سلولهای حرکت حرکت میکند و به انرژی اضافی به صورت تری گلیسرید کمک میکند.
- کاهش تولید گلوکز: انسولین تولید گلوکز توسط افراد را از اسیدهای آمینه و سایر پیشسازها را سرکوب میکند.
-
تنظیم قند خون:
- انسولین با همکاری سایر هورمونها، قند خون را در یک محدوده ثابت میدارد.
- در صورت عدم وجود یا عدم وجود انسولین، افزایش خون مییابد و میشود.
-
انواع انسولین:
- انواع مختلف از انسولین با سرعت شروع اثر و مدت زمان اثر متفاوت وجود دارد.
- پزشک نوع انسولین و دوز مناسب را با توجه به نیازهای فرد هر بیمار میکند.
-
مصرف انسولین:
- انسولین به صورت تزریقی تجویز می شود.
- روشهای تزریق برای تزریق انسولین مانند سرنگ، قلم انسولین و پمپ انسولین وجود دارد.
- مهم است که انسولین را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید و قند خون خود را به طور منظم چک کنید.
-
عوارض جانبی انسولین:
- شایعترین عارضه جانبی انسولین، افت قند خون (هیپوگلیسمی) است.
- علائم هیپوگلیسمی شامل تعریق، لرزش، گرسنگی، گیجی و ضعف است.
- سایر عوارض جانبی انسولین ممکن است شامل افزایش وزن، بثورات پوستی و درد در محل تزریق باشد.
-
نکات مهم:
- انسولین دارویی حیاتی برای افراد مبتلا به بیماری است.
- مصرف صحیح و پیروی از دستورالعمل های پزشک برای کنترل قند خون و دریافت از عوارض مصرف است.
- در صورت مشاهده هر گونه عوارض جانبی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
انواع انسولین:
آنچه قبلا ذکر شد، انسولین هورمونی حیاتی است که قند خون را تنظیم میکند و برای افراد مبتلا به تشخیص نوع 1 و 2 نیاز است. انواع مختلف از انسولین با سرعت شروع اثر و مدت زمان اثر متفاوت وجود دارد که نوع پزشکی و دوز مناسب را با توجه به نیازهای فرد هر بیمار میکند.
در اینجا به بررسی بیشتر انواع انسولین میپردازیم:
-
طبقه بندی بر اساس سرعت شروع اثر:
-
انسولین سریع الاثر (به طور منظم):
- سریعترین نوع انسولین است که در عرض 15 تا 30 دقیقه پس از تزریق به اثر میکند و 2 تا 4 ساعت اثر دارد.
- معمولاً 15 تا 30 دقیقه قبل از مصرف غذا میشود.
-
انسولین کوتاه الاثر:
- حدود 30 تا 60 دقیقه پس از تزریق به اثر میکند و 6 تا 8 ساعت اثر دارد.
- معمولاً 30 تا 60 دقیقه قبل از مصرف غذا میشود.
-
انسولین سریع الاثر آنالوگ:
- مشابه انسولین سریع الاثر عمل میکند، اما ساختار شیمیایی آن اصلاح شده است تا سریعتر و دقیقتر داشته باشید.
- مانند لیسبون (Humalog) و نووراپید (NovoRapid)
-
طبقه بندی بر اساس مدت زمان اثر:
-
انسولین متوسط الاثر (Intermediate-acting):
- حدود 1 تا 2 ساعت پس از تزریق به اثر میکند و 12 تا 18 ساعت اثر دارد.
- معمولاً یک یا دو بار در روز، یک بار صبح و یک بار قبل از مصرف شام میشود.
- مانند NPH (NPH Insulin) و NPH Lente (Lente Insulin)
-
انسولین طول الاثر (طولانی اثر):
- 4 تا 6 ساعت پس از تزریق به اثر میکند و 24 ساعت یا اثر بیشتری دارد.
- معمولاً یک بار در روز، معمولاً قبل از خواب میشود.
- مانند لانتوس (Lantus) و لِوِمیر (Levemir)
-
انسولین مخلوط (انسولین مخلوط):
- ترکیبی از انسولین سریع الاثر و طولانی الاثر است.
- برای ارائه پوشش قند خون در طول روز و شب طراحی شده است.
- معمولاً قبل از غذا میشود.
- مانند Novolin 70/30 و Humulin 70/30
-
پمپ انسولین (پمپ انسولین):
- دستگاه کوچک و قابل حمل است که انسولین را به طور مداوم یا با سرعتهای تنظیم شده در طول روز به زیر پوست میکند.
- برای افراد مبتلا به نوع 1 و برخی از افراد مبتلا به نوع 2 که کنترل قند خون آنها با سایر اشکال انسول است، گزینه های مناسب است.
نکات مهم:
- انتخاب نوع انسولین و دوز مناسب به عواملی مانند سن، وزن، نوع رنگ، سبک زندگی و سطح قند خون است.
- پزشک شما بهترین نوع انسولین و دوز مناسب را برای شما میکند.
- مهم است که انسولین را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید و قند خون خود را به طور منظم چک کنید.
- در صورت مشاهده هر گونه عوارض جانبی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض جانبی انسولین: بررسی عمیقتر
چیزی که قبلا ذکر شد، انسولین هورمونی حیاتی برای تنظیم قند خون و نیاز دارویی برای افراد مبتلا به نوع 1 و 2 است. با این، مانند هر دارویی، انسولین نیز میتواند عوارض جانبی داشته باشد.
شایعترین عارضه جانبی انسولین:
-
افت قند خون (هیپوگلیسمی):
این اتفاق زمانی میافتد که قند خون شما به سطح بسیار پایینی میرسد. علائم هیپوگلیسمی شامل تعریق، لرزش، گرسنگی، گیجی و ضعف است. در موارد شدید، هیپوگلیسمی میتواند به تشنج و کما شود.
عوامل خطر هیپوگلیسمی:
- تزریق بیش از حد انسولین
- عدم مصرف غذای کافی یا به موقع
- فعالیت بدنی غیرمنتظره
- مصرف الکل
- برخی از داروها
نحوه نمایش از هیپوگلیسمی:
- مصرف انسولین طبق دستور پزشک
- خوردن غذا به طور منظم و در فواصل زمانی مناسب
- همراه داشتن میان وعده های غذایی و نوشیدنی های قندی
- اطلاعرسانی به اطرافیان در مورد بررسی و نحوه کمک به شما در صورت بروز هیپوگلیسمی
- پوشیدن دستبند یا گردنبند هشدار دهنده
- تنظیم میزان فعالیت بدنی و بررسی با پزشک در تغییر برنامه ورزشی
عوارض جانبی کمتر شایع انسولین:
- افزایش وزن: انسولین میتواند باعث افزایش وزن شود، زیرا به سلولها کمک میکند تا گلوکز را از خون جذب کند و به عنوان انرژی یا ذخیره کنند.
- بثورات پوستی: برخی از افراد ممکن است در محل تزریق انسولین دچار قرمزی، تورم، خارش یا درد شوند. این بثورات معمولاً خفیف و موقتی هستند.
- لیپودیستروفی: تزریق مکر انسولین در یک مکان خاص میتواند باعث شود از بین رفتن در آن ناحیه میشود و باعث فرورفتگی یا برآمدگی در پوست میشود.
- آلرژی: واکنشهای آلرژیک به انسولین نادر است، اما میتواند شامل پوستی، خارش، تورم صورت، تنگی نفس و درد شکم باشد.
در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی:
- حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
- پزشک شما میتوانید به شما در مدیریت عوارض جانبی و اطمینان از دریافت بهترین نتیجه از درمان با انسولین کمک کند.
محل تزریق انسولین:
بهترین محل برای تزریق انسولین، بافت زیر پوست در نواحی بدن های مختلف است. این نواحی عبارتند از:
-
شکم:
- رایج ترین محل تزریق انسولین است.
- به دلیل جذب سریع انسولین، برای تزریق انسولین سریع الاثر و کوتاه الاثر ایدهآل است.
- منطقهای را انتخاب کنید که حداقل 5 سانتیمتر از ناف فاصله داشته باشید و در محل اسکار یا بخیه خودداری کنید.
2.ران:
- گزینه های مناسب برای تزریق انسولین در تمام طول روز است.
- جذب انسولین از ران کمی کندتر از شکم است،
- از قسمت بیرونی ران، بین زانو و باسن، جایی که عضله زیادی وجود ندارد، تزریق کنید.
-
بازو:
- برای تزریق انسولین در تمام طول روز مناسب است.
- جذب انسولین از بازو کمی کندتر از شکم است.
- از قسمت پشت بازو، بین آرنج و شانه، جایی که عضله زیادی وجود ندارد، تزریق کنید.
-
باسن:
- گزینه های مناسب برای تزریق انسولین در تمام طول روز است.
- جذب انسولین از باسن کمی کندتر از شکم است.
- از قسمت بیرونی باسن، جایی که عضله زیاد وجود ندارد، تزریق کنید.
نکات مهم:
- محل تزریق را بچرخانید:برای جلوگیری از لیپودیستروفی (از بین رفتن در محل تزریق)، هر محل بار تزریق را در عرض یک منطقه 2 تا 3 سانتیمتری تغییر دهید.
- از تزریق در عضله خودداری کنید:تزریق در عضله میتواند باعث جذب سریعتر انسولین و افزایش خطر هیپوگلیسمی شود.
- از تزریق در نواحی قرمز، متورم یا حرکت خودداری کنید.
- تزریق را به آرامی انجام دهید:برای کاهش درد و ناراحتی، سوزن را به آرامی و در زاویه 90 درجه وارد پوست کنید. /ی
درج نظر