تزریق زیر جلدی روشی برای تجویز دارو است که در آن دارو به لایه چربی زیر پوست تزریق می‌شود. این روش معمولاً برای داروهایی استفاده می‌شود که جذب آهسته‌تری نیاز دارند، مانند انسولین و برخی هورمون‌ها.
فهرست مطالب
تزریق زیر جلدی: راهنمای کامل
تزریق زیر جلدی روشی است که برای تجویز دارو به بدن استفاده می‌شود. در این روش، دارو به لایه چربی زیر پوست تزریق می‌شود. این روش اغلب برای داروهایی استفاده می‌شود که نیاز به جذب آهسته‌تر دارند، مانند انسولین و برخی هورمون‌ها.
چرا تزریق زیر جلدی انجام می‌شود؟
- جذب آهسته دارو: این روش باعث می‌شود دارو به تدریج وارد جریان خون شود و اثر طولانی‌تری داشته باشد.
- درد کمتر: نسبت به تزریق عضلانی، تزریق زیر جلدی معمولاً درد کمتری دارد.
- ایمنی بیشتر: ریسک آسیب به عصب یا رگ در این روش کمتر است.
مراحل انجام تزریق زیر جلدی
- شستشوی دست‌ها: قبل از شروع، دست‌های خود را به خوبی با آب و صابون بشویید.
- آماده‌سازی محل تزریق: محل تزریق را با پنبه آغشته به الکل ضدعفونی کنید. محل‌های رایج برای تزریق شامل شکم (به جز اطراف ناف)، ران‌ها، پشت بازو و باسن است.
- آماده‌سازی سرنگ: سرنگ حاوی دارو را از بسته‌بندی خارج کرده و مطمئن شوید که مقدار صحیح دارو درون آن باشد.
- نگه‌داشتن پوست: پوست محل تزریق را بین انگشت شست و اشاره خود بگیرید تا یک چین کوچک ایجاد شود.
- تزریق سوزن: سوزن را با زاویه 90 درجه به پوست وارد کنید. برای افراد لاغر، ممکن است زاویه 45 درجه مناسب‌تر باشد.
- تزریق دارو: پیستون سرنگ را به آرامی فشار دهید تا تمام دارو تزریق شود.
- بیرون کشیدن سوزن: پس از تزریق کامل دارو، سوزن را به سرعت و یک‌باره از پوست خارج کنید.
- فشار دادن محل تزریق: به مدت چند ثانیه روی محل تزریق فشار وارد کنید تا از خونریزی احتمالی جلوگیری شود.
نکات مهم
- چرخش محل تزریق: برای جلوگیری از آسیب به بافت‌ها، محل تزریق را در هر نوبت تغییر دهید.
- استفاده از سوزن مناسب: از سوزنی استفاده کنید که برای تزریق زیر جلدی طراحی شده باشد.
- عدم ماساژ محل تزریق: پس از تزریق، محل تزریق را ماساژ ندهید زیرا باعث جذب سریع‌تر دارو و افزایش احتمال تحریک پوست می‌شود.
- دور انداختن صحیح سرنگ: پس از استفاده، سرنگ را در ظرف مخصوص دفع زباله‌های تیز و برنده قرار دهید.
موارد منع مصرف
- در صورت وجود عفونت در محل تزریق، از تزریق خودداری کنید.
- در صورت حساسیت به دارو یا هر یک از اجزای آن، از تزریق خودداری کنید.
نکات مهم قبل از تزریق زیر جلدی
تزریق زیر جلدی روشی رایج برای تجویز دارو است که با رعایت برخی نکات، می‌توانید آن را به طور ایمن و موثر انجام دهید. در ادامه به برخی از مهمترین نکات قبل از تزریق زیر جلدی اشاره می‌کنیم:
آماده‌سازی
- شستشوی دست‌ها: قبل از شروع، دست‌های خود را به طور کامل با آب و صابون بشویید.
- آماده‌سازی دارو: مطمئن شوید داروی مورد نظر، دوز صحیح و تاریخ انقضای معتبر داشته باشد.
- انتخاب محل تزریق: محل‌های معمول برای تزریق زیر جلدی عبارتند از شکم (به جز اطراف ناف)، ران‌ها، پشت بازو و باسن. سعی کنید هر بار محل تزریق را تغییر دهید تا از آسیب به بافت جلوگیری شود.
- تمیز کردن محل تزریق: محل تزریق را با پنبه آغشته به الکل ضدعفونی کرده و اجازه دهید کاملا خشک شود.
انجام تزریق
- زاویه سوزن: زاویه مناسب برای تزریق زیر جلدی معمولاً 90 درجه است، اما در افراد لاغر ممکن است زاویه 45 درجه مناسب‌تر باشد.
- ایجاد چین پوستی: قبل از فرو بردن سوزن، پوست محل تزریق را بین انگشت شست و اشاره خود بگیرید تا یک چین کوچک ایجاد شود.
- سرعت تزریق: دارو را به آرامی و به طور یکنواخت تزریق کنید.
- فشار پس از تزریق: پس از بیرون کشیدن سوزن، به مدت چند ثانیه روی محل تزریق فشار وارد کنید تا از خونریزی احتمالی جلوگیری شود.
نکات ایمنی
- استفاده از سوزن مناسب: از سوزنی استفاده کنید که برای تزریق زیر جلدی طراحی شده باشد.
- دور انداختن صحیح سرنگ: پس از استفاده، سرنگ را در ظرف مخصوص دفع زباله‌های تیز و برنده قرار دهید.
- عدم ماساژ محل تزریق: پس از تزریق، محل تزریق را ماساژ ندهید.
- توجه به علائم حساسیت: در صورت بروز هرگونه علائم حساسیت مانند قرمزی، خارش، تورم یا مشکل تنفسی، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
موارد منع مصرف
- در صورت وجود عفونت در محل تزریق، از تزریق خودداری کنید.
- در صورت حساسیت به دارو یا هر یک از اجزای آن، از تزریق خودداری کنید.
نکات تکمیلی
- آموزش صحیح: اگر خودتان قصد انجام تزریق زیر جلدی را دارید، حتماً آموزش‌های لازم را از پزشک یا پرستار خود دریافت کنید.
- رعایت بهداشت: تمامی ابزار و تجهیزات مورد استفاده برای تزریق باید تمیز و استریل باشند.
- ثبت تاریخ و محل تزریق: برای پیگیری بهتر، تاریخ و محل هر تزریق را ثبت کنید.
مواد لازم برای تزریق زیر جلدی
برای انجام یک تزریق زیر جلدی ایمن و موثر، به چند وسیله ساده نیاز دارید. این وسایل به شما کمک می‌کنند تا دارو را به درستی به زیر پوست تزریق کنید.
مواد لازم:
- سرنگ: سرنگ‌های مخصوص تزریق زیر جلدی معمولا کوتاه‌تر و ظریف‌تر از سرنگ‌های معمولی هستند. اندازه سرنگ بسته به حجم دارویی که باید تزریق شود، متفاوت است.
- سوزن: سوزن‌های تزریق زیر جلدی نیز کوتاه‌تر و ظریف‌تر هستند. اندازه سوزن بر اساس ضخامت پوست و ویسکوزیته دارو انتخاب می‌شود.
- دارو: داروی مورد نظر که باید به صورت زیر جلدی تزریق شود. مطمئن شوید که دارو در دمای مناسب نگهداری شده و تاریخ انقضای آن نگذشته باشد.
- پنبه آغشته به الکل: برای ضدعفونی کردن محل تزریق قبل از تزریق استفاده می‌شود.
- ظرف مخصوص دفع سوزن: برای دور انداختن ایمن سوزن‌های استفاده شده پس از تزریق.
- باند یا گاز استریل: در صورت نیاز برای فشار دادن روی محل تزریق پس از اتمام کار.
نکات مهم:
- انتخاب تجهیزات مناسب: همیشه از سرنگ و سوزنی استفاده کنید که برای تزریق زیر جلدی طراحی شده‌اند.
- توجه به تاریخ انقضا: قبل از استفاده از دارو، تاریخ انقضای آن را بررسی کنید.
- نگهداری صحیح دارو: دارو را در دمای مناسب و به دور از نور مستقیم نگهداری کنید.
- ضدعفونی کامل: قبل از تزریق، محل تزریق را به خوبی با پنبه آغشته به الکل تمیز کنید.
- دفع ایمن سوزن: پس از استفاده، سوزن را بلافاصله در ظرف مخصوص دفع سوزن بیندازید.
سوزن تا کجا باید وارد بدن شود؟
عمق فرو رفتن سوزن در تزریق زیر جلدی به چند عامل بستگی دارد:
- ضخامت بافت چربی: اگر فرد چاق‌تر باشد، سوزن باید عمیق‌تر وارد شود تا به لایه چربی برسد.
- طول سوزن: سوزن‌های تزریق زیر جلدی معمولا کوتاه‌تر هستند و به اندازه‌ای طراحی شده‌اند که به بافت عضلانی نرسند.
- زاویه تزریق: زاویه تزریق نیز در عمق نفوذ سوزن موثر است. معمولا زاویه 90 درجه برای افراد با بافت چربی کافی مناسب است، اما در افراد لاغر ممکن است زاویه 45 درجه مناسب‌تر باشد.
به طور کلی، سوزن باید به اندازه‌ای وارد شود که نوک آن به لایه چربی برسد. اگر سوزن خیلی عمیق وارد شود، ممکن است به عضله آسیب برسد و باعث درد و ناراحتی شود. از طرف دیگر، اگر سوزن به اندازه کافی عمیق وارد نشود، دارو به طور کامل جذب نمی‌شود.
نکات مهم:
- استفاده از سوزن مناسب: همیشه از سوزنی استفاده کنید که برای تزریق زیر جلدی طراحی شده باشد.
- توجه به دستورالعمل پزشک: پزشک شما بهترین فردی است که میتواند به شما بگوید که سوزن تا چه عمقی باید وارد شود.
- ایجاد چین پوستی: قبل از تزریق، پوست محل تزریق را بین انگشت شست و اشاره خود بگیرید تا یک چین کوچک ایجاد شود. این کار باعث می‌شود سوزن راحت‌تر وارد پوست شود و از آسیب به بافت‌های زیرین جلوگیری می‌کند.
اگر درباره عمق فرو رفتن سوزن مطمئن نیستید، حتما با پزشک یا پرستاری که آموزش‌های لازم را دیده است، مشورت کنید.
در چه قسمتی می‌توان تزریق زیر جلدی را انجام داد؟
تزریق زیر جلدی به روشی گفته می‌شود که در آن دارو به لایه چربی زیر پوست تزریق می‌شود. محل‌های مختلفی برای انجام این نوع تزریق وجود دارد که هر کدام مزایا و معایبی دارند.
محل‌های مناسب برای تزریق زیر جلدی:
- شکم (به جز اطراف ناف): این ناحیه یکی از رایج‌ترین و راحت‌ترین محل‌ها برای تزریق است. بافت چربی در این ناحیه به اندازه کافی وجود دارد و جذب دارو به خوبی انجام می‌شود.
- ران‌ها: قسمت بیرونی ران‌ها نیز محل مناسبی برای تزریق است. این ناحیه به دلیل مساحت زیاد، امکان چرخش محل تزریق را فراهم می‌کند.
- پشت بازوها: قسمت بیرونی بالای بازو نیز میتواند برای تزریق استفاده شود، اما ممکن است برای برخی افراد دردناک‌تر باشد.
- باسن: قسمت فوقانی بیرونی باسن نیز یکی دیگر از محل‌های مناسب برای تزریق است.
نکات مهم در انتخاب محل تزریق:
- چرخش محل تزریق: برای جلوگیری از آسیب به بافت‌ها، هر بار محل تزریق را تغییر دهید.
- اجتناب از مناطق حساس: از تزریق در مناطقی که دارای زخم، کبودی، خال یا التهاب هستند، خودداری کنید.
- توجه به دستور پزشک: پزشک شما بهترین فردی است که میتواند محل مناسب برای تزریق را به شما توصیه کند.
عوامل موثر در انتخاب محل تزریق:
- نوع دارو: برخی داروها ممکن است در برخی نواحی بهتر جذب شوند.
- ضخامت بافت چربی: در افراد لاغر، ممکن است برخی نواحی برای تزریق مناسب نباشند.
- راحتی بیمار: مهمترین عامل، راحتی بیمار است. محل تزریقی را انتخاب کنید که برای بیمار دردناک نباشد و به راحتی به آن دسترسی داشته باشد.
مزایای تزریق زیر جلدی:
- جذب آهسته دارو
- درد کمتر نسبت به تزریق عضلانی
- ایمنی بیشتر
- امکان انجام توسط خود بیمار
معایب تزریق زیر جلدی:
- ممکن است باعث ایجاد کبودی یا قرمزی در محل تزریق شود.
- در صورت عدم رعایت بهداشت، خطر عفونت وجود دارد.
یادگیری نحوه انجام تزریق زیر جلدی ، احتمال بروز خطر را کاهش می‌دهد
کاملاً درست است. یادگیری نحوه صحیح انجام تزریق زیر جلدی، یکی از مهمترین اقداماتی است که میتواند احتمال بروز خطرات و عوارض جانبی را به شدت کاهش دهد.
چرا یادگیری نحوه تزریق زیر جلدی مهم است؟
- کاهش خطا: با یادگیری تکنیک صحیح، احتمال بروز خطاهایی مانند ورود هوا به سرنگ، تزریق در محل اشتباه یا وارد کردن سوزن به عمق نامناسب کاهش می‌یابد.
- کنترل درد: انجام صحیح تزریق باعث می‌شود که درد ناشی از تزریق به حداقل برسد.
- جذب بهتر دارو: با تزریق در محل مناسب و به روش صحیح، دارو به صورت کامل و یکنواخت جذب می‌شود.
- افزایش اعتماد به نفس: توانایی انجام تزریق در منزل، به فرد اعتماد به نفس بیشتری می‌دهد و او را از وابستگی به دیگران بی‌نیاز می‌کند.
- کاهش هزینه‌ها: با یادگیری نحوه تزریق، فرد میتواند در خانه و بدون نیاز به مراجعه به مراکز درمانی، تزریقات خود را انجام دهد و در هزینه‌ها صرفه‌جویی کند.
مواردی که باید برای یادگیری تزریق زیر جلدی در نظر گرفت:
- آموزش صحیح: حتما از یک فرد متخصص مانند پزشک یا پرستار آموزش‌های لازم را ببینید.
- تمرین کافی: با تمرین مداوم، مهارت‌های خود را بهبود بخشید.
- رعایت بهداشت: قبل از انجام تزریق، دست‌های خود را به خوبی بشویید و محل تزریق را ضدعفونی کنید.
- استفاده از تجهیزات مناسب: از سرنگ و سوزنی استفاده کنید که مخصوص تزریق زیر جلدی طراحی شده است.
- توجه به تاریخ انقضای دارو: قبل از تزریق، تاریخ انقضای دارو را بررسی کنید.
- ثبت اطلاعات: تاریخ و محل هر تزریق را ثبت کنید تا در صورت نیاز به پزشک ارائه دهید.
مهمترین نکته: اگر به هر دلیلی در انجام تزریق دچار تردید شدید، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
موارد دیگری که ممکن است برای شما مفید باشد:
- عوارض احتمالی تزریق زیر جلدی: قرمزی، تورم، خارش، درد و عفونت از جمله عوارض احتمالی هستند. در صورت مشاهده هرگونه عارضه غیرعادی، حتما به پزشک مراجعه کنید.
- داروهایی که به صورت زیر جلدی تزریق می‌شوند: انسولین، هپارین، برخی هورمون‌ها و برخی داروهای ضد انعقاد از جمله داروهایی هستند که به صورت زیر جلدی تزریق می‌شوند.
- تفاوت تزریق زیر جلدی با تزریق عضلانی: تزریق زیر جلدی در لایه چربی زیر پوست انجام می‌شود، در حالی که تزریق عضلانی در عضله انجام می‌شود.
با رعایت نکات ایمنی و آموزش‌های لازم، می‌توانید به راحتی و با اطمینان کامل تزریق زیر جلدی را انجام دهید. /ی
درج نظر